عقیق:عطیه اکبری: عزاداری‌های ماه محرم در یزد به دلیل سبک خاص و منحصربه‌فردش جاذبه‌ای زیبا برای گردشگران خارجی است و هرسال صدها گردشگر میهمان مجلس عزای امام حسین (ع) در این شهر تاریخی می‌شوند. این حضور که به گفته مسئولان گردشگری یزد، محرم سال قبل به یک هزار و ۲۳۵ نفر رسید، بهترین فرصت برای شناساندن امام حسین (ع) به جهانیان است. برای همین چند سال قبل کمیته گردشگری مذهبی با عنوان «یزد، حسینیه ایران» تشکیل شد.

مقدمات حضور گردشگران خارجی در مراسم عزاداری یزد با همکاری جامعةالمصطفی حوزه علمیه قم، سازمان میراث فرهنگی، اوقاف، حسینیه‌ها و شهرداری انجام می‌شود و در این میان شور و شوق مترجمان جوان یزدی برای شناساندن امام حسین (ع) به مردم کشورهای دیگر ستودنی است. اعضای کمیته گردشگری مذهبی از حضور توریست‌های خارجی خاطرات شنیدنی دارند و حرف‌هایشان یادآور این عبارت معروف است که می‌گوید: «حب الحسین یجمعنا»

یکی از فعال‌ترین اعضای این کمیته، حجت‌الاسلام «علیرضا میرجلیلی»، دبیر بخش بین الملل کمیته گردشگری مذهبی یزد است. روحانی یزدی که به رسالت خود در ترویج دین اسلام و تشیع به بهترین شکل عمل کرده و با تسلط بر ۶ زبان زنده دنیا یکی از مبلغان بین المللی است. او که از حضور گردشگران خارجی تجارب نابی دارد، می‌گوید: «امسال از اول محرم تا امروز بیش از یک هزار گردشگر در مراسم عزاداری یزدی‌ها شرکت کردند و این سفرها همچنان ادامه دارد.»

تفسیر توریست انگلیسی از باریدن باران در روز عاشورا

میرجلیلی دوستان بسیاری از کشورهای مختلف دارد که بهانه دوستی‌شان، حبّ امام حسین (ع)  است. او از دوستی‌اش با یک گردشگر انگلیسی می‌گوید: «باید در حافظه تاریخ ثبت شود که گردشگری از انگلیس چهارسال است هر کجای دنیا باشد، برای شرکت در مراسم عزاداری امام حسین (ع) خودش را به مسجد «حظیره» می‌رساند. سال قبل واکنش این توریست انگلیسی در روز عاشورا جالب بود. روز عاشورا چند قطره باران آمد. من کنار پیتر، توریستی که از انگلیس به ایران آمده بود، ایستاده بودم و او گفت: «نه تنها مردم که امروز، خدا هم برای امام حسین (ع) اشک ریزان است.» تصور کنید یک توریست خارجی چطور به این فهم از امام حسین (ع) می‌رسد که چنین تعبیری از باریدن باران در روز عاشورا دارد.»

مترجم‌هایی که روضه خوان امام حسین (ع) می‌شوند

همه همّ و غم جوانانی که ماه محرم به عنوان مترجم در کنار گردشگران خارجی در یزد حضور دارند، این است که امام حسین (ع) را به بهترین شکل به جهانیان معرفی کنند. این را میرجلیلی می‌گوید و از مترجمان جوانی یاد می‌کند که ارادتشان به اباعبدالله (ع) را با همنشینی با میهمانان او نشان می‌دهند: «هر سال قبل از آغاز ماه محرم، اعضای کمیته گردشگری مذهبی یزد، جلساتی را برای مدیریت کردن حضور توریست‌ها تشکیل می‌دهند. همه پای کار می‌آیند از متولیان میراث فرهنگی و گردشگری یزد و مسئولان نهادهای مختلف گرفته تا جوانان تحصیلکرده یزدی که به زبان‌های زنده دنیا مسلط هستند و مبلغان بین المللی و تورلیدرها که جنس کارشان در ماه محرم طور دیگری می‌شود. هیات‌های بزرگ یزد برای حضور گردشگران آماده می‌شود. در بعضی از حسینیه‌ها و هیات‌ها فضای خاصی برای حضور توریست‌ها در نظر گرفته شده است. سطح شهر را هم برای حضور گردشگران خارجی آماده می‌کنیم. بنرهایی که روایت‌هایی از امام حسین (ع) به زبان انگلیسی روی آن نوشته شده یا جملات معروفی که شخصیت‌های جهانی مثل گاندی در مورد امام حسین (ع) گفته‌اند. این بنرها در مهم‌ترین نقاط شهر نصب می‌شود تا در دید گردشگران قرار بگیرد. یک خانواده یزدی که در کانادا زندگی می‌کنند هر سال برای محرم خودشان را به ایران می‌رسانند و در کنار تورلیدرها و مبلغان بین المللی در فعالیت‌های تبلیغی مشارکت می‌کنند.»

بتمن ما و حضرت ابوالفضل (ع) شما!

«صحبت‌های گردشگری که از کانادا آمده بود، مرا شرمنده کرد و مدت‌ها به حرف‌هایش فکر می‌کردم. اینکه چرا برای شناساندن امام حسین (ع) به جهانیان کم گذاشته‌ایم. رسانه‌های ما کجای کارند و انیمیشن سازها چه می‌کنند؟»

علیرضا میرجلیلی که با ۶ زبان زنده دنیا مبلغ دین اسلام و تشیع است با بیان این جمله می‌گوید: شرمنده‌ام. می‌پرسیم گردشگر کانادایی چه گفت؟ می‌گوید: «بعد از دیدن مراسم عزاداری و شنیدن مبارزه امام حسین (ع) برای حق‌طلبی و ماجرای قیام ایشان و یارانش در واقعه کربلا به من گفت هر یک از یاران امام حسین (ع) برای تبدیل شدن به یک قهرمان جهانی کافی است؛ چه برسد به حضرت ابوالفضل و امام حسین (ع). می‌گفت شما چنین قهرمانانی را دارید و در جهان آنها را نمی‌شناسند؟! می‌گفت همه دنیا حتی بچه‌های کشور خودتان هم بتمن را می‌شناسند. بتمن یک شخصیت خیالی بدون مصداقی در دنیای واقعی است، اما چرا تا به حال هیچ انیمیشنی ندیدیم که امام حسین یا یکی از یارانش قهرمانانش باشند و شخصیت ایشان به این واسطه به دنیا معرفی شود؟ می‌گفت شک نکنید اگر کشور ما فقط یکی از این قهرمانان شما را داشت، الان همه دنیا او را می‌شناختند.

او ادامه می‌دهد: بعد از شنیدن حرف‌های این گردشگر، مدت‌ها فکر می‌کردم به رسالتی که بر دوش همه ما برای شناساندن امام حسین (ع) است. ما کوتاهی کردیم و این کوتاهی را یک گردشگر کانادایی به ما گوشزد می‌کند.

از کارناوال‌های ما تا کارناوال‌های شما

تجربه اولین حضور بعضی از گردشگران خارجی در مراسم عزاداری امام حسین (ع) و حال و احوالشان تماشایی است. این را حجت‌الاسلام میرجلیلی می‌گوید و راوی خاطره ناب حضور گردشگر اسپانیایی در مسجد حظیره یزد می‌شود: «ما دو دسته توریست خارجی داریم که برای شرکت در مراسم بزرگ عزاداری یزد حضور پیدا می‌کنند. عده‌ای که تجربه حضور در این مراسم را دارند و به دلیل علاقه و به طور خاص برای شرکت دوباره در مراسم از کشورهای مختلف به یزد می‌آیند و عده‌ای از گردشگران که حضورشان در شهر تاریخی یزد با ماه محرم مصادف می‌شود و با هماهنگی کمیته گردشگری مذهبی به صورت گروهی توسط تورلیدرها به مراسم آورده می‌شوند.

سال قبل، یک گردشگر اسپانیایی و گروهی از توریست‌ها به مسجد حظیره یزد آمدند و گردشگر اسپانیایی وقتی خیل عظیم جمعیت را دید، گفت این جمعیت من را یاد کارناوال‌های کشور خودمان می‌اندازد. ایستاد، تا آخر مراسم بود. اشک‌های عزاداران، بر سر و سینه زدنشان را که دید، برایش عجیب بود و خواست تا از امام حسین (ع) بیشتر بداند.

 برایش از قیام اباعبدالله (ع) گفتیم، جالب این بود که قبل از ورود به مسجد حظیره گفت: من ۱۰ دقیقه بیشتر اینجا نمی‌مانم. اما مراسم عزاداری آنقدر برایش جالب بود که زمان را از یاد برد و همان موقع در صفحه اینستاگرامش از مراسم عزاداری لایو گذاشت و واکنش دوستان اسپانیایی‌اش را به من نشان می‌داد.

دوستان او در پیج اینستا از شکوه برگزاری مراسم حیرت زده بودند و می‌پرسیدند اسم این کارناوال چیست؟ خلاصه جمله‌ای که بعد از پایان عزاداری گفت، واقعاً برایم جذاب بود. گفت: کارناوال شما هیچ شباهتی به کارناوال‌های ما ندارد و ادامه داد: امام حسین (ع) شما کاری کرده که مسلمانان نمی‌توانند برایش اشک نریزند. این جمله را از زبان کسی شنیدیم که تا پیش از این حتی نام امام حسین (ع) را هم نشنیده بود. جالب‌تر آنکه همان توریست اسپانیایی امسال با دو اتوبوس گردشگر در اول محرم به یزد آمدند. برنامه ریزی سفرشان به ایران را طوری چیدند که چند روزی از ماه محرم را یزد باشند. امسال برای دوستانش از شکوه مراسم و علاقه مردم به امام حسین (ع) می‌گفت، انگار سال‌هاست اباعبدالله (ع) را می‌شناسد.

چگوارا به پای شاگرد شاگردان امام حسین (ع) هم نمی‌رسد

«یکی از مبارزان انقلابی اروگوئه برای تماشای مراسم عزاداری به یزد آمده بود. مرد مسنی بود و به دلیل مبارزات آزادیخواهانه‌اش در اروگوئه زندانی هم شده بود. قبل از شروع مراسم عزاداری با او همراه شدم. او از علایقش می‌گفت و می‌گفت هیچ کس در حق‌طلبی به پای چگوارا نمی‌رسد. من هم از امام حسین (ع) برایش گفتم؛ از اهداف قیامش و آنچه که بر ایشان و اهل بیتش گذشت، تاسوعا و عاشورا گذشت و چند روزی که توریست اروگوئه‌ای یزد بود در مراسم مختلف شرکت کرد. می دانید روز آخر موقع رفتن و خداحافظی به من چه گفت؟ گفت: من اشتباه می‌کردم. هنوز امام شما را نشناخته بودم. چگوارا در حق طلبی به پای شاگرد شاگرد شاگردان امام حسین (ع) هم نمی‌رسد.»، این یکی دیگر از خاطرات زیبایی است که میرجلیلی، مبلغ بین المللی در تجربه هم‌نشینی با گردشگران خارجی در مراسم عزای امام حسین (ع) روایت می‌کند.

از روضه خوانی چینی تا مقتل‌خوانی به زبان اسپانیایی

امامزاده شاه زاده فاضل یزد هر سال در ماه محرم میزبان گردشگران خارجی از کشورهای مختلف است. بزم متفاوت حسینی با حضور روضه‌خوان‌هایی که به ۱۰ زبان زنده دنیا روضه خوانی و مقتل‌خوانی می‌کنند، تماشایی است. روضه‌خوان‌ها مبلغان بین المللی هستند که به زبان‌های زنده دنیا مسلط‌اند و در ماه محرم از شهر قم به یزد می‌آیند و متفاوت‌ترین مجلس روضه امام حسین با حضور گردشگرانی از کشورهای مختلف رقم می‌خورد.

میرجلیلی در توضیح روضه خوانی به زبان‌های مختلف در امامزاده شاه فاضل یزد می‌گوید: «مهم‌ترین برنامه کمیته گردشگری مذهبی یزد، آشنا کردن مردم کشورهای مختلف با قیام امام حسین (ع) است و تور مذهبی امامزاده شاه فاضل یکی از جالب‌ترین روش‌ها برای تحقق این هدف در ماه محرم. در این امامزاده، فضای خاصی برای گردشگران خارجی تعبیه شده است. یک ورک شاپ با موضوع عاشورا طراحی شده و در خصوص قیام امام حسین (ع) ویدیو کنفرانس داریم. در آخر روحانیون مسلط به زبان‌های مختلف برای گردشگران هر کشور روضه‌ای به زبان خودشان می‌خوانند. از روضه خوانی چینی تا مقتل خوانی به زبان اسپانیایی. بازخوردها و واکنش‌های توریست‌ها دیدنی است.»

ماجرای فمنیست ژاپنی و هیات انصارالولایه

هیات‌های بزرگ یزد در جذب گردشگران خارجی سهم قابل توجهی دارند. هیات «انصار الولایه» یکی از آنهاست که متولیانش برای تحقق اهدافشان واحد بین الملل راه انداخته‌اند و در طول سال برنامه‌های مختلف مذهبی برای توریست‌ها دارند. «محمد آخوندزاده»، مسئول واحد بین الملل این هیات بزرگ است و می‌گوید: «همراه تعدادی از جوان‌های تحصیلکرده هیات که به زبان‌های خارجی مسلط هستند، گروهی را تشکیل داده‌ایم و برای همه ایام سال برنامه‌ریزی کرده‌ایم که چطور دین اسلام و تشیع را ترویج دهیم. این هیات در بیشتر ایام سال برنامه دارد و یزد هم که در چهار فصل سال میزبان توریست‌ها از کشورهای مختلف است، چه فرصتی از این بهتر.

گروه مترجمان هیات انصار الولایه از خانم‌ها و آقایان جوان و پای کار تشکیل شده است؛ چون بسیاری از گردشگران، خانم هستند. امسال خانمی ژاپنی که فمنیست بود به هیات ما آمد و درخواست کرد که به قسمت خانم‌ها برود. شور و حال عزاداران خانم اینقدر برایش جذاب بود که گفته بود ما برای مرگ اقوام خودمان اینقدر اشک نمی‌ریزیم. زنان ایرانی چه از امام حسین دیده‌اند که بعد از ۱۴۰۰ سال اینطور برایش بر سر و سینه می‌زنند و اشک می‌ریزند؟

بعد از پایان مراسم بود که از حرف‌های این فمنیست ژاپنی متوجه شدیم، او با هدف دیگری جز آشنایی با فرهنگ عزاداری مردم ایران وارد قسمت بانوان هیات شده بود و می‌خواست رد تبعیض میان زنان و مردان را در این هیات بزرگ بگیرد؛ چون هیات انصارالولایه یکی از بزرگ‌ترین هیات‌ها در یزد است و جمعیت حاضر در آن تقریباً به یک هزار نفر هم می‌رسد، این فمنیست ژاپنی با هدف پیدا کردن نشانه‌های تبعیض در خصوص امکانات این هیات برای خانم‌ها و آقایان درخواست کرده بود به قسمت بانوان برود و در آخر آنچه نصیبش شد تماشای عشق و ارادت بانوان شیعه یزدی به امام حسین (ع) بود و اصلاً آنچه را به خاطرش وارد قسمت خانم‌ها شده بود، فراموش کرد.»

پروفسور هلندی و قرار عاشقی در حسینیه ایران

هر ماجرایی که توسط مبلغان بین المللی شهر یزد روایت می‌شود، برگی تازه از دفتر دلدادگی پیروان ادیان مختلف به امام حسین (ع) است. ماجرای ۶ گردشگر هلندی هم شنیدنی است و مسئول واحد بین الملل هیات انصارالولایه راوی آن است: «سال گذشته ۶ گردشگر هلندی که دو نفر آنها کشیش بودند به یزد آمدند و هیات ما میزبان آنها بود. یکی دو کتاب در مورد امام حسین (ع) خوانده بودند و فقط با هدف شرکت در مراسم عزاداری شهر یزد به ایران آمده بودند. واکنش‌های آنها زمان برگزاری مراسم تماشایی بود. زبان فارسی را بلد نبودند، اما وقتی مداح می‌خواند و جمعیت چند صد نفری عزاداران هماهنگ با هم سینه زنی می‌کردند، اشک می‌ریختند. جالب‌تر آنکه بعد از پایان مراسم، سراغ برگزارکنندگان هیات آمدند و تشکر کردند. ما دفتر یادداشتی در هیات داریم که توریست‌ها بعد از پایان مراسم در آن یادداشت می‌نویسند. یادداشت کشیش هلندی به زبان انگلیسی جالب بود. او نوشته بود: «مراسم عاشورا در یزد تجربه‌ای باورنکردنی است.» روز آخر سفر ما را هم در جریان قرار و مدار دوستانه‌شان گذاشتند و گفتند به هم قول دادیم هر کاری داشتیم برای حضور در مراسم سال بعد هم خودمان را به یزد برسانیم.»

منبع:فارس