عقیق:حجت‌الاسلام سید بهاءالدین ضیایی پژوهشگر و کارشناس تاریخ و سیره اهل بیت «علیهم‌السلام» جمعه سی‌و‌یکم خردادماه در اولین نشست از سلسله برنامه‌های «من انقلابی‌ام» رادیو معارف بامحور شاخصه‌های یک هیأت انقلابی به موضوع اخلاق اهل بیتی در هیئات پرداخت و اظهار داشت: فلسفه وجودی هیأت برای آن است که انسان بنا دارد به واسطه آن به شکلی خاص در بیاید. در سوره آل‌عمران داریم حضرت مسیح گلی را برمی‌داشت و می‌گفت: «کَهَیْئَةِ الطَّیْرِ؛ به شکل پرنده مى‌سازم» یعنی زمانی که انسان در میان جمعیتی مانند هیأت حضور پیدا می‌کند، بنا دارد به شکلی خاص در بیاید و از وضعیت موجود خود به وضعیت مطلوب برسد.
حضور در هیأت برای به شکل اهل بیت(ع) درآمدن است
وی اضافه کرد: زمانی که در هیأت بر روی پرچم، نام هر کدام از اهل بیت علیه‌السلام نوشته می‌شود نشان‌دهنده آن است که وضعیت مطلوب ما این بزرگواران هستند و بنا داریم به شکل آنها در بیاییم.
به کمال رساندن اخلاق، هدف اصلی هیئات مذهبی
ضیایی با اشاره به ویژگی‌های بارز معصوم علیه‌السلام تصریح کرد: این بزرگواران دارای اعتقادی راسخ، فعالیت‌های اجتماعی و حتی اقتصادی بودند اما آنچه در ائمه معصومین علیه‌السلام مهم است، بر اساس روایت پیامبر (ص) که می‌فرمایند: «إِنَّمَا بُعِثْتُ لِأُتَمِّمَ مَکارِمَ الْأَخْلَاقِ؛ به راستی که من برای به کمال رساندن مکارم اخلاق مبعوث شده‌ام» اخلاق نیکو داشتن است، بنابراین یکی از فلسفه‌های وجودی هیئات مذهبی آن است که اخلاق افراد حاضر در آن، باید رشد پیدا کند.
ویژگی اصلی هیأت تراز انقلاب اسلامی
کارشناس تاریخ و سیره اهل بیت «علیهم‌السلام» ادامه داد: در کشور ایران، انقلاب رخ داد تا به فرموده امام خمینی (ره) به اسلام ناب محمدی دست پیدا کنیم که این اسلام نیز بر اساس روایت نبوی برای کامل کردن اخلاق در میان انسان‌ها آمده است بنابراین یک هیأت تراز انقلاب اسلامی باید در زمینه‌های اخلاقی و رشد آن در میان انسان‌ها فعال باشد و اخلاق اهل بیتی را در جامعه به عنوان الگو و اسوه معرفی کند.
هیأت، امانت خداوند است
وی در پاسخ به این سؤال که یک هیأت مذهبی چگونه می‌تواند پایه‌گذار و تکمیل‌کننده اخلاق اهل بیتی در جامعه باشد تصریح کرد: هیأت، امانت خداوند محسوب می‌شود حال زمانی که خداوند این امانت را به‌عنوان مداح، واعظ، مسئول، خادم و غیره در اختیار ما قرار داده است قطعاً در نهایت نیز مورد سوال قرار خواهد داد که در تعالی اخلاق اسلامی که مهمترین هدف بعثت اسلام و رسول خدا بود، چه کردید؟
ضرورت اسلامی شدن اخلاق مردم در بیان رهبری
ضیایی با اشاره به بیانات مقام معظم رهبری در دیدار با علما در سال ۷۷ گفت: ایشان در این دیدار فرمودند: اگر کشور از لحاظ اقتصادی به بالاترین مقام برسد و از لحاظ سیاست نیز همین اقتدار امروزش، چندین برابر شود اما اخلاق مردم اسلامی نباشد اساس کار از بین خواهد رفت. اساس کار اخلاق است و تمام امور مقدمه ایجاد اخلاق حسنه است.
دستگاه امام حسین(ع) محل حضور افرادی از هر قشر است
این محقق و پژوهشگر ادامه داد: هر فردی در جایگاه خودش مسئول است و هیأتی‌ها نیز به دلیل آن‌که عضو دستگاه امام حسین علیه‌السلام محسوب می‌شوند بیشتر مسئولیت دارند زیرا در این دستگاه هر فردی با هر ویژگی امکان راه یافتن دارد به طور مثال در پیاده روی اربعین امام حسین علیه‌السلام هم خواص و هم عوام حضور دارند، بنابراین در این دستگاه به صورت کلی باید برنامه‌ریزی کرد.
وی با بیان اینکه مردم در دستگاه امام حسین از دل و جان مایه می‌گذارند تصریح کرد: در این فضای بسیار مغتنم، هیأتی‌ها باید برنامه‌ریزی داشته باشند که اگر اخلاق جامعه اهل بیتی نیست چه اقداماتی باید انجام دهند تا این مشکل برطرف شود.
دسته‌بندی اخلاقی هیأتی‌ها
ضیایی با بیان اینکه اخلاق هیأتی در دو حوزه تعریف می‌شود گفت: اولین حوزه در بعد گفتار است که بیشترین وظیفه آن با وعاظ و مداحان است و حوزه دوم در بعد رفتار است که تمام مجموعه و ارکان هیأت با آن درگیر هستند.
کارشناس تاریخ و سیره اهل بیت «علیهم‌السلام» با بیان اینکه ۱۲۳ فضیلت اخلاقی و ۱۱۱ رذیله اخلاقی توسط پژوهشگران بر اساس روایات اهل بیت علیه‌السلام برشمرده شده است تصریح کرد: متأسفانه در فضای هیأت، گاهی افرادی وجود دارند که احکام را بسیار خوب رعایت می‌کنند اما اخلاق خوبی ندارند که این موجب زدگی افراد از هیأت می‌شود به طور مثال این فرد در زمینه وضو گرفتن، در صف اول نماز ایستادن و رعایت آداب ظاهری اسلام همواره پیش‌قدم است اما در زمینه اخلاقی بسیار ضعیف است. اگر فرضاً با جوانی برخورد کند اخم‌هایش در هم می‌رود که این نمونه‌ها در خوارج و تکفیری‌ها بسیار زیاد است.
رفتارهایی که موجب‌زدگی مردم از هیأت می‌شود
وی افزود: وجود این رفتارها در جامعه شیعی کاملا نتیجه عکس دارد و دافعه بسیار زیادی ایجاد می کند زیرا در اذهان این‌گونه مطرح می‌شود: فلانی که مسجدی و هیاتی است یا واعظ، مداح و یا مسئول هیأت است، اخلاق اسلامی ندارد یا در واکنش به رفتار اشتباه این افراد می‌گویند: «این هم از هیاتی‌هامون» بنابراین بسیار مهم است که گفتار و رفتار اهالی هیأت مطابقت داشته باشد تا مانع از این قضاوت‌ها شود.
ضیایی تصریح کرد: برای رفع این مشکلات نیازمند آموزش هستیم، واعظ و عالمی که بر روی منبر قرار می‌گیرد وظیفه آموزش را برعهده دارند زیرا اگر تزکیه نفس و اخلاق در انسان وجود نداشته باشد باقی آموزش‌ها نیز بی‌فایده است.
دو گروهی که کمر امیرالمومنین(ع) را شکستند
این محقق و پژوهشگر در پایان خاطرنشان کرد: امام علی علیه السلام در نهج البلاغه می‌فرمایند: دو نفر کمر مرا شکستند یکی آن عالمی که می‌داند و مرزها را می‌شکند و دیگری آن جاهلی که نمی‌داند اما به دین چسبیده است و مناسک آن را کورکورانه انجام می‌دهد.
براساس این گزارش، این موضوع در برنامه‌های آتی «من انقلابی‌ام» رادیو معارف، جمعه‌ها از ساعت ۲۱:۱۵ دنبال خواهد شد.
منبع:فارس