امام زمان(ع)نیز در عصر ظهور رجعت می کنند؟

اما آیا همه معصومین در عصر امام زمان(ع) می آیند یا به ترتیب یكی یكی می آیند و از دنیا می روند. قطعی نیست و درباره كیفیت حكومت ایشان نیز تفصیلاً بیان نشده است.

حجت الاسلام جواد جعفری، مدرس مرکز تخصصی مهدویت در این باره پاسخ می دهند؛

رجعت پیامبران(ص) بعد از ظهور به چه صورت است؟ آیا امام زمان(ع) رجعت دارند؟

جزییات بحث رجعت چیزی است که به لحاظ پیچیده بودن و دقت هایی که آن عصر دارد، به روشنی برای ما قابل فهم نیست. بنابراین در روایات به جزییات این بحث اشاره نشده است. به این دلیل که چون برای ما که چنین جامعه ای را تجریه نکرده ایم، قابل درک نیست و ائمه هم سخنانی که برای مخاطبان خود قابل فهم نباشد، نمی گفتند تا باعث ناامیدی و گمراهی نشود.

بنابراین ما در بحث رجعت راجع به کلیات حرف می زنیم. یعنی بعد از ظهور امام همین که برخی از کسانی که مرده اند، زنده می شوند و به دنیا برمی گردند، جز اعتقادات ماست. اما اینکه وقتی می آیند، چگونه زندگی می کنند؟ عبادات و تکلیف شان چگونه است؟ جزییاتی است که نمی توان در مورد آن صحبت کرد.

به صورت کلی در روایات متعددی داریم که پیامبران رجعت می کنند و برای همه پیامبران رجعت وجود دارد. همچنین بنابر اصل قانون رجعت که هر کس مومن خالص باشد، برمی گردد. همانطور که هر کس کافر و مشرک خالص باشد، بر می گردد. همه پیامبران مومن خالص هستند، پس برمی گردند.

خداوند متعال در آیه 51 سوره غافر فرموده است؛ ما پیامبران را در دنیا یاری خواهیم کرد و امام صادق(ع) در ذیل آیه فرمودند: به خدا سوگند این اتفاق و یاری پیامبران  در رجعت اتفاق می افتد چون پیامبران در دنیا یاری نشدند و توسط مردم ناحق کشته می شدند. لذا گفتند معنای این آیه وقتی است که دوباره به دنیا بازگردند.

همچنین امام صادق(ع) در ذیل آیه 81 سوره آل عمران می فرماید: خداوند از همه پیامبران میثاق گرفت و این میثاق یاری امام زمان(ع) است. خدا هیچ پیامبری را نفرستاده مگر اینکه آنها را به دنیا برخواهد گرداند. بنابراین پیامبران برخواهند گشت و نام برخی هم در روایات آمده است. به طوری که تنها 70 پیامبر با امام حسین(ع) برمی گردند.

اما در رابطه با امامان هم در زیارت نامه های متعدد داریم که نشان می دهد امامان نیز رجعت می کنند. این یکی از اعتقادات ماست. چون در زیارت نامه ها می گوییم که به رجعت شما ایمان داریم. اما دقیقا چگونه خواهد بود و چه ترتیبی دارد؟ معلوم نیست. 

همچنین بعید است که امام زمان(ع) رجعت کنند. چون خود حکومت تشکیل می دهند.

چرا نواب خاص امام زمان(ع) از فقها و مجتهدان نبودند؟

نکته اساسی که در دوران غیبت وجود دارد. بحث تقیه و پنهان کاری است زیرا در دوران غیبت صغری خلفای بنی عباس به شدت دنبال امام زمان(ع) بودند. بنابراین یک عالم شیعه که شهرت داشت و تحت نظر بود، نمی توانست نقش مرتبط را بازی کند چراکه او هر جا برود و با هر کس ارتباط برقرار کند، برای دولت و حاکمیت مشخص می شد که این مساله در اسناد ما آمده است.

در غیبت شیخ طوسی همین سوال را از علمای همان وقت پرسیدند. از ابوسهل نوبختی پرسیدند، چطور شد که شما نایب امام زمان(ع) نشدید و حسین بن روح نایب شد. پاسخ می دهد: اهل بیت(ع) اعلم هستند. آنها بهتر می دانند که چه کسی باید نایب باشد، البته من کسی هستم که چون عالمم با دیگران بحث می کنم و اگر در بحث دلیل، کم می آوردم، شاید جای امام را می گفتم. اما ابوالقاسم، اگر امام زمان(ع) زیر عبایش هم باشد و اگر قرار باشد با قیچی او را تکه تکه کنند، عبایش را کنار نمی زد، یعنی ویژگی های خاصی برای نواب لازم بود تا این تقیه را داشته باشند.

وقتی ما می گوییم نواب خاص مثلا روغن فروش بودند. بعضی فکر می کنند که فرد بی سواد و عامی بود که اشتباه بزرگی است. زیرا کار آنها پوششی بوده برای اینکه امر تقیه را داشته باشند. در غیر این صورت نایب اول و دوم از کودکی در منزل ائمه بودند و از لحاظ آگاهی به دین از عالمان بزرگ محسوب می شوند.

در کتاب غیبت صغری آمده است. کسانی بودند که ادعا می کردند ما نایب خاص امام زمانیم. همان وقت هم امام نامه نوشتند که اینها نایب من نیستند و دروغ می گویند. 

امام و نواب اربعه با این مساله مبارزه کرده و این فتنه ها را دفع می کردند. به طوری که با توجه به فعالیت نواب اربعه نسبت به این موضوع، در دوران نایب چهارم مدعیان دروغین بسیار کم بودند.

چه تعداد از یاران امام زمان(ع) زن هستند؟

در رابطه با یاران امام در تقسیر عیاشی حدیثی داریم. مبنی بر اینکه وقتی این 313 نفر در کنار حضرت جمع شدند، در میان آنها 50 بانو وجود دارد. البته این حدیث را مرحوم نعمانی با سند معتبر نقل کرده که در این قسمت نیامده است. به این ترتیب ما یک نقل غیرمستند داریم که می گوید 50 نفر از یاران امام زمان(ع) زن هستند و یک نقل مستند که این بیان را ندارد.

مشهور این است که در میان 313 نفر 50 بانو وجود دارد اما یا این تعداد در میان یاران وجود دارد یا اضافه بر آنان است. اما می توان گفت این بانوان فرماندهی ندارند و کنار 313 نفر هستند. بعید است که بنابر سیره پیامبر(ص) زنان فرماندهی را برعهده بگیرند.