شروط امر به معروف و نهی از منکر

عقیق:حجت‌الاسلام قرائتی که بیش از 30 سال به تدرس علوم و معارف قرآنی می‌پردازد سال گذشته در نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم به عنوان محبوب‌ترین چهره قرآنی انتخاب شد بر همین اساس نام «معلم دوست داشتنی قرآن» را برای وی برگزیم و در طرحی با همین عنوان از سال گذشته به بازخوانی بخشی از مطالب ایراد شده در برنامه درس‌هایی از قرآن حجت‌الاسلام قرائتی می‌پردازیم.

در ادامه بخشی از این مطالب با موضوع «امر به معروف و نهی از منکر» که در تاریخ چهارم دی‌ماه 1361 در برنامه درس‌هایی از قرآن ایراد شده است تقدیم مخاطبان می‌شود.

خدا راه را به طرفداران حق نشان می‌دهد

نکته 1) در امر به معروف و نهی از منکر نباید تبعیض قائل شد بلکه باید آمرانه باشد یعنی امر و نهی باشد. مسئله‌ التماس درمیان نباشد «إِنَّ الْباطِلَ کانَ زَهُوقاً»(اسراء/38) بنابراین آدم باید در امر به معروف و نهی از منکر، از موضع قدرت حرف بزند.

نکته 2) قرآن می‌فرماید: «إِنَّ کَیْدَ الشَّیْطانِ کانَ ضَعیفاً»(نساء/76) «کید» نقشه‌های شیطان ضعیف است و خدا هم وعده داده است که «وَ الَّذینَ جاهَدُوا فینا لَنَهْدِیَنَّهُمْ سُبُلَنا»(عنکبوت/69) راه را به طرفداران حق نشان بدهد.

نکته 3) قرآن می‌فرماید: «وَ أَرادُوا بِهِ کَیْداً فَجَعَلْناهُمُ الْأَخْسَرینَ»(انبیاء/70) نقشه‌ بدی برای حضرت ابراهیم کشیدند، می‌خواستند حضرت ابراهیم را بسوزانند اما خدا این‌ها را خاسر و زیانکار قرار داد. در آیه‌ دیگری داریم: «فَأَرادُوا بِهِ کَیْداً فَجَعَلْناهُمُ الْأَسْفَلینَ»(صافات/98) این‌ها را زیر پا نابود کردیم.

3 شرط امر به معروف و نهی از منکر

نکته 4) روحیه داشتن شرط اول امر به معروف و نهی از منکر است. آمرانه حرف زدن شرط دوم و شرط سوم داشتن روش است که قرآن می‌فرماید: «فَأَعْرِضْ عَنْهُمْ وَ عِظْهُمْ وَ قُلْ لَهُمْ فی‏ أَنْفُسِهِمْ قَوْلاً بَلیغاً»(نساء/63) با ایشان که حرف می‌زنی، روشن و رسا حرف بزن یعنی حرفت را به او بفهمان.

نکته 5) قرآن می‌فرماید: «وَ إِذا رَأَیْتَ الَّذینَ یَخُوضُونَ فی‏ آیاتِنا فَأَعْرِضْ عَنْهُمْ حَتَّى یَخُوضُوا فی‏ حَدیثٍ غَیْرِه» اگر در یک جلسه نشسته‌ای، دارند پرت و پلا حرف می‌زنند شما نباید این جلسه را به هم بزنی، برخیز و برو. اگر دارند یک مظلوم را می‌کشند یا باید دفاع کنی، یا اگر نمی‌توانی باید بروی. اگر تماشاچی شدی، تو هم مسئول هستی.

کسانی که عبادت جن و انس شامل حال‌شان می‌شود

نکته 6) امام باقر(ع) می‌فرماید: «مَنْ مَشَى إِلَى سُلْطَانٍ جَائِرٍ فَأَمَرَهُ بِتَقْوَى اللَّهِ وَ وَعَظَهُ وَ خَوَّفَهُ کَانَ لَهُ مِثْلُ أَجْرِ الثَّقَلَیْنِ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ وَ مِثْلُ أَعْمَالِهِمْ»(إختصاص مفید، ص‏261) اگر کسی نزدیک شاه گنه کاری رفت و او را نصیحت کرد و جلوی فساد را گرفت، او عبادت جن و انس را دارد. «کَانَ لَهُ مِثْلُ أَجْرِ الثَّقَلَیْنِ» یعنی هرچه گناه کار مهم‌تر باشد، نهی از منکر کردن او اجر بیشتری دارد.

دشمن خدا را بشناسیم

نکته 7) روایتی داریم که «إِذَا رَأَى الْمُنْکَرَ فَلَمْ یُنْکِرْهُ وَ هُوَ یَقْدِرُ عَلَیْهِ فَقَدْ أَحَبَّ أَنْ یُعْصَى اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ وَ مَنْ أَحَبَّ أَنْ یُعْصَى اللَّهُ فَقَدْ بَارَزَ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ بِالْعَدَاوَةِ»(کافى، ج‏5، ص‏108) اگر می‌توانی جلوی فساد را بگیری و نگیری، معلوم است دوست داری گناه انجام شود و کسی که معصیت خدا را دوست دارد «وَ مَنْ أَحَبَّ أَنْ یُعْصَى اللَّهُ فَقَدْ بَارَزَ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ بِالْعَدَاوَةِ» معلوم می‌شود که او دشمن خداست.

برای مشاهده متن کامل به اینجا مراجعه کنید.

منبع:فارس

211008