باید توجه نمود که حجاب ابعاد مختلفی دارد از جمله؛ روانشناختی، جامعه شناختی، سیاسی، فقهی، کلامی و ... . بدون تردید گفتگو از بعد فقهی و حکم شرعی آن فقط باید توسط مجتهدین و فقها استنباط و ابراز شود. دلیل این مطلب نیز بسیار روشن است، چون اعلام حرام بودن یا حرام نبودن موضوعی در حقیقت انتساب یک حکم به خدا است و اگر غیر مجتهد اعلام کند افترا به خداوند است که از تمام گناهان زشت‌تر و زیانبارتر است و خطرات بسیار فردی و اجتماعی دارد! از همین رو فقها و مجتهدین در اعلام حرمت یا وجوب نهایت تقوای ممکنه را رعایت می کنند و بسیار ترسان هستند! پرواضح که گفتگو از ابعاد دیگر باید توسط دیگران انجام گردد. به نظر می رسد سخن آیت الله سبحانی ناظر بر این نکته بوده است.

در منطق فقه، اجباری یا اختیاری بودن، حرام و واجب معنایی دقیق دارد. در ناحیه فردی و در درون حریم خصوصی ضمانت رعایت واجب و حرام ایمان و تسلیم بودن است لذا اجبار یا اختیار معنا ندارد، چون ایمان و تسلیم بودن فردی مشخص می کند که تسلیم باشی و عدم آن دو موجب عدم رعایت حرام و واجب می شود! احدی هم کاری به کار تو ندارد نه حاکم شرع و نه محتسب و نه گشت ارشاد!

در حریم دیگران (در درون اجتماع) اگر حاکمیت با اسلام و حکومت اسلامی برقرار بود و حاکم امام یا والی منصوب یا ولی فقیه باشد، حاکم دینی حق ندارد اجازه دهد که فردی مثلا شمایی که اعلام مسلمان بودن کردی، در حریم دیگران مرتکب حرام شوید.

البته عامل دوم بی معنا شدن اختیار و اجبار دیگران هستند که تو در حریم آنان مرتکب حرام می شوید. دیگران چون دارای ایمان و تسلیم احکام خدا هستند به یکی از واجباتشان که نهی از منکر نام دارد عمل خواهند کرد و آنقدر عرصه بر شما تنگ خواهند کرد که به ایمان و اسلام برخواهید گشت و حرام را ترک خواهید کرد، لذا اختیار و اجبار بی معناست.

اما اگر حکومت غیراسلامی بود حاکم کاری به تو ندارد و باز ایمان و تسلیم بودن یا نبودن تو تعیین کننده است، البته ممکن است مردمی پیدا شوند که ایمان داشته و مسلمان باشند و به واجب شرعی خود که نهی از منکر است عمل کنند و به تو تذکر دهند. بنابراین در اینجا نیز اختیار یا اجبار معنا ندارد.