عقیق:  وقتی از نقش هیئت های مذهبی در بیداری اسلامی حرف می زنیم، دقیقا از چه چیزی حرف می زنیم؟

با مداح و واعظ و شاعر که مصاحبه می کنیم، همگی متفق القول بر لزوم روشنگری در هیئات و پرداختن به موضوعات روز جهان اسلام حرف می زنند. از این می گویند که روحانی و مداح که تریبون به دست دارند و حرفشان خریدار دارد و مورد وثوق مردم هستند، می توانند با وعظ و خطابه و شعر و نوحه خود بسیار اثرگذار باشند. شاید قدیم ترها این موضوع چندان پراهمیت به نظر نمی رسید . حالا اما مهم است که مداح و واعظ باسواد باشند، اهل مطالعه باشند، از موضوعات روز خبر داشته باشند و بتوانند موضع گیری مناسب به دور از افراط و تفریط و جهت گیری های مغرضانه و منفت طلبانه سیاسی داشته باشند. فراتر از اینها باید بتوانند با زبان های مختلف، پیام جهان اسلام را به دنیا برسانند یا حداقل بتوانند با مردم کشورهای مسلمان ارتباط برقرار کنند.

دوسال قبل، در نیجریه حادثه تلخی روی داد؛ همزمان با اربعین، ارتش این کشور به شیعیان عزادار حمله کرد و در این حمله ، «شیخ زکزاکی» رهبر شیعیان این کشور نیز مورد هتک حرمت قرارگرفت و با وضعی فجیع، شکنجه و سپس بازداشت شد و منزلش هم به آتش کشیده شد. تصاویر شیخ با لباسی که پاره شده و تنی که روی زمین افتاده و صورتی که غرق در خون است؛ هنوز در خاطرمان مانده است. تصویری که سندی دیگر بر مظلومیت شیعیان این کشور و بویژه شیخ آزادیخواه و مقاوم و مبارز نیجریه ای داشت.

واکنش دستگاه دیپلماسی کشورمان به این اتفاق و به خاک و خون کشیده شدن شیعیان مظلوم در زاریا، تنها یک ابراز تاسف شدید بود! سخنگوی وزارت امور خارجه که آن زمان «جابری انصاری» بود، با ابراز تاسف شدید از این حادثه، بر ضرورت احترام به شعائر و اماکن و شخصیت های برجسته دینی و مذهبی تاکید کرد! چندروز بعد، ظریف به آفریقا رفت و انتظار می رفت در این سفر، اقدامات ویژه و رایزنی هایی برای آزادی شیخ زکزاکی صورت بگیرد اما این سفر حداقل در این زمینه، هیچ دستاوردی نداشت.

این واکنش درقبال بی حرمتی آشکار و شدید به روحانی ای بود که علاقه ویژه او به جمهوری اسلامی ایران، امام خمینی و حزب ا... لبنان ، مثالزدنی است و بسیاری او را مرید و رهرو واقعی مکتب امام می دانند که می تواند الگوی خیلی ها در داخل کشورمان باشد! کسی که طی سالها فعالیت خود در نیجریه هیچگاه فعالیت خشونت آمیز نداشته است و اصلی ترین نقش در شیعه کردن مردم نیجریه را داشته است. شیعیانی که مناسک و اعمال مذهبی خود را به دور از تنش و جنجال در مساجد و تکایای این کشور به جا می آورند و کاری به کسی هم نداشته اند.

پس از اتفاق تلخ زاریا، انتظار می رفت مسئولان ایرانی واکنشی قاطع نسبت به این حادثه داشته باشند. انتظارمان در این مورد، گویا بیجا بود! کسی دلواپس «شیخ زکزاکی» نبود. دغدغه ها همه حول محور مذاکره با آمریکا و دوران پسامذاکرات و برجام می گشت! 

در آن روزها اما اتفاق تلخ تر شاید این بود که حتی در مساجد و تکایا و حسینیه ها و هیئت های مذهبی ما هم اسمی از «شیخ زکزاکی» برده نمی شد و اگر هم برده می شد، اشارتی گذرا بود و بعد هم فراموشی!

موضع گیری های مناسب و بجا هم شاهد بودیم. در هیئت شهدای گمنام و در اربعین شهدای مسلمان نیجریه، مراسمی با حضور نزدیکان شیخ و به یاد او برگزار شد. «میثم مطیعی» در اولین روزهای پس از این اتفاق تلخ، شعری به همین مناسبت به دوزبان فارسی و عربی خواند که مورد استقبال قرار گرفت و تقدیر خانواده شیخ را هم به دنبال داشت. مداحی انگلیسی همین شعر هم در همین هیئت اجرا شد که اتفاقی نو و جالب به شمار می رفت.

به جز این هیئت، تقریبا در هیچ هیئت دیگری شاهد واکنش به آن چه بر سر رهبر عالیقدر شیعیان نیجریه آمد، نبودیم. امسال هم مطیعی در شب های ماه رمضان، یادی از شیخ دربند کرد و گفت که نباید او را فراموش کرد ولی فراموشش کرده ایم. رهرو راستین و واقعی روح ا...، رهبر مظلومی که فرزندانش را در راه اسلام تقدیم کرد و سرفرود نیاورد، شیخی که این روزها حالش خوب نیست و هیچ سازمان حقوق بشری هم علم حمایت و دفاع از او را در دست نمی گیرد را فراموش کرده ایم.

کسی برای شیخ نمی خواند و خطابه ای درباره او نمی شنویم. شهریور ماه سال قبل بود که همسر شیخ از وخامت حال او خبر داد. شنیده شد که شیخ زکزاکی شرایط مناسبی ندارد؛ یکی از چشمان او نابینا و چشم دیگرش کم‌ سو شده است. دست چپ وی نیز به شدت آسیب دیده و وضعیت عادی ندارد.

باز هم برای کسی مهم نبود. دیروز خبر تازه تری رسید. عبد الله تانکو کارشناس نیجریایی گفت: علائم ظاهری سکته مغزی در شیخ زکزاکی دیده شده. بعضی از پزشکان از طرف دولت نیجریه ایشان را معاینه کرده گفتند باید اقدامات فوری برای درمان ایشان انجام شود.

برادر شیخ هم گفته که شیخ زکزاکی حتی نمی تواند نمازش را ایستاده بخواند.

آیا برای کسی مهم هست؟ برخی مداحان ما که امثال مطیعی و نریمانی را به «سیاسی کاری» و «سیاسی خواندن» متهم می کنند، شاید بهتر است به میدان بیایند و با تریبونی که در دست دارند، نقش تاثیرگذارتری در این رابطه ایفا کنند. موضوع شیخ ، سیاسی نیست. اگر هم باشد، باید گفت لطفا شما هم کمی سیاسی باشید! شیخ زکزاکی ، آبروی جهان اسلام و تشیع است. کسی که میلیون ها نیجریه ای را شیعه کرد و ما در ام القرای جهان اسلام و در اوج آرامش و امنیت پاسخ بدهیم که توانسته ایم یک نفر را مسجدی کنیم؟ جواب بدهیم که برای شیخ چه کرده ایم؟ درد شیخ، درد ما هم هست. باید درد هیئت های ما باشد. باید از شیخ سخن گفت و برای آزادی اش تقلا کرد در روزگاری که دستگاه دیپلماسی کشورمان، از یک رایزنی ساده برای نجات جان رهبر شیعیان نیجریه هم عاجز است و تلاش برای نجات او را «دخالت در امور داخلی یک کشور دیگر»(!) می داند و سفر وزیر خارجه کشورمان به آفریقا هم هیچ دستاوردی در این باره نداشت. در چنین شرایطی ، کاش حداقل هیئت های ما نقش خود را ایفا کنند. شیخ تنهاست ... آیا کسی صدای شیعیان مظلوم این کشور را می شنود؟ گویا صدای آن ها هنوز به هیئت های ما نرسیده است!

سمیه پارسادوست