سال گذشته اکثر قریب به اتفاق مهاجرین افغانستانی(هم دارندگان گذرنامه دست‌نویس و هم دارندگان کارت آمایش) از طریق دفاتر کفالت اقدام به اخذ دفترچه‌های گذر مرزی کرده بودند اما امسال کمی شرایط متفاوت‌تر و به نسبت هم با چالش‌های بیشتری در قیاس با سال گذشته مواجه بوده است.

1. پس از اجرای طرح سرشماری مهاجرین افغانستانی فاقد مدرک معتبر اقامتی و آغاز روند صدور گذرنامه‌های الکترونیک، در ابتدا در اطلاعیه وزارت کشور عنوان شد که «کلیه» مهاجرین افغانستانی که در طرح سرشماری شرکت کرده‌اند با رسید خود می توانند جهت تشرف به عتبات عالیات در دفاتر کفالت پیش ثبت نام کنند وممانعتی برای سفر آنها وجود ندارد.

2.هزینه‌های اخذ شده در دفاتر کفالت

3. همچنین برخی مسئولان اداره اتباع در مصاحبه‌ها و نشست‌های خود عنوان کردند که تمامی مهاجرین ثبت نام شده اعم از دارندگان کارت آمایش و گذرنامه دست‌نویس که دفترچه گذر مرزی اخذ می‌کنند و چه دارندگان گذرنامه الکترونیک که به شکل مستقیم از سفارت عراق و نمایندگی‌های کنسولی آن در استان‌ها ویزای عراق می‌گیرند در صورت امکان می‌توانند از مرز هوایی به عراق سفر کنند.

و اما بعد گذشت چند روز و در فاصله 10 روز به اربعین...

• در جدیدترین اطلاعیه وزارت کشور عنوان شد که ثبت نام آن دسته از شرکت کنندگان طرح سرشماری که فاقد مدرک بوده و با برگه‌های ویژه حمایت تحصیلی در این طرح شرکت کرده بودند، متوقف شود، مراجعات بسیار مهاجرین افغانستانی به دفاتر کفالت هم تا همین لحظه گویای همین موضوع بوده و این در حالیست که تعداد زیادی از شرکت کنندگان در طرح سرشماری با برگه‌های حمایت تحصیلی پیش ثبت نام کرده و در مرحله نخست با اخذ «کد اختصاصی» با سفر آنها موافقت شده است.
   
• هر چند پیگیری‌ها نشان داده در برخی دفاتر کفالت با وجود برخوردهای سلیقه‌ای آنطور که باید و شاید گامی در مسیر تسهیل سازی سفر اربعین مهاجرین برداشته  نمی‌شود، از اخذ هزینه‌های بیشتر از آنچه اعلام شده تا عدم صدور دفترچه گذر مرزی برای گروه‌هایی که گفته شده مانعی برای سفر آنها وجود ندارد.

هزینه امسال ثبت نام سفر اربعین برای هر مهاجر افغانستانی در دفاتر کفالت 201 هزار و 680 تومان اعلام شد که به همراه صدور دفترچه با قیمت 40 هزار تومان 241 هزار و 680 تومان می‌شود.

جدای از این موضوع اعلام شد که اعتبار دفترچه‌های صادر شده سه ساله بوده و کسانی که سال گذشته اقدام به اخذ این دفترچه‌ها کرده‌اند، امسال نیاز به صدور دوباره نبوده و ویزای آنها بر روی همان دفترچه ها صادر می‌شود اما پیگیری‌ها و بازدیدهای میدانی خبرنگار تسنیم از برخی شعب دفاتر کفالت در مشهد، لواسان، ورامین و تهران نشان می‌دهد که برخی دفاتر اقدام به اخذ هزینه‌های بیشتر تا مرز 300 هزار تومان می‌کنند، علاوه بر این در بسیاری از موارد دفترچه‌های سال گذشته با وجود اعتبار سه ساله باطل اعلام شده و با اخذ هزینه 40 هزار تومان، دفترچه‌های جدید صادر شده است.

• از سوی دیگر شرکت کنندگان در طرح سرشماری نیز در ثبت نام اربعین دچار مشکلات عدیده‌ای هستند، هر چند اعلام شده که فقط دارندگان برگ حمایت تحصیلی نمی‌توانند عازم سفر کربلا بشوند اما دیگر گروه‌های شرکت کننده در سرشماری نیز با وجود پیش ثبت نام مشکلات فراوانی داشته و در 10 روز مانده به اربعین هنوز موفق به ثبت نام اصلی نشده‌اند، با اینکه اعلام شده آن دسته از شرکت کنندگان در طرح سرشماری که دارای همسر ایرانی و یا یک طرف دارای مدرک معتبر اقامتی بوده و یا شرکت کنندگان در طرح سرشماری با مدارک تاریخ منقضی می‌توانند اقدام به ثبت نام اصلی کنند اما تا این لحظه تعداد زیادی از این افراد با مراجعه هر روزه به دفاتر کفالت هر روز ناامیدتر شده و نسبت به ثبت نام آنها اقدامی صورت نمی‌گیرد.
   
• مسئله دیگر سفر از مرز هوایی بوده که این مورد هم با اظهارات متناقض سبب سرگردانی مهاجرین شده است، از سویی برخی ادارات اتباع صریحا در مصاحبه‌های خود اعلام کرده‌اند که مهاجرینی که موفق به اخذ ویزا شده‌اند حتی افراد دارای دفترچه‌های گذر مرزی در صورت امکان و نیاز می‌توانند از مرز هوایی به عراق سفر کنند اما مسئولان عالیرتبه ناجا نیز در مصاحبه‌های خود مدام تاکید بر این مسئله دارند که خروج زائران خارجی از جمله مهاجرین افغانستانی فقط از مرز شملچه صورت می‌گیرد.

«ضیا صادقی» از مسئولان بخش اتباع شرکت گردشگری سیاحان نیز در تماس با تسنیم گفت: سال گذشته نیز شاهد بودیم که تعدادی با دفترچه‌های گذر مرزی و گذرنامه‌های خود ضمن موافقت با سفر از مرز هوایی در فرودگاه با مشکل مواجه شده وپس از بازگشت اقدام به سفر از مرز زمینی کردند.

صادقی ادامه داد: امسال از سوی ناجا به ما اعلام شده که در سیستم‌های فرودگاه نجف دفترچه‌های گذر مرزی تعریف نشده و لذا امکان سفر از مرز هوایی برای این گروه‌ها وجود ندارد.

هر چند در مراسم پیاده‌روی اربعین عموم شرکت کنندگان از مرز زمینی عازم شده و به زیارت عتبات مشرف می‌شوند اما عده قلیلی هم وجود دارد که به دلیل مشکلات جسمی و ... تمایل به سفر از مرز هوایی را دارند که چنین تناقض گویی‌هایی از سوی مسئولان ذی‌ربط خیلی شایسته نبوده و مجددا سوالات و ابهامات زیادی برای مهاجرین را در پی خواهد داشت.