مشروح این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید:

 یکی از تعابیری که امام حسین(ع) در روز عاشورا و در آخرین لحظات عمر مبارکشان فرمودند این تعبیر بود: «هل مِن ناصرٍ یَنصرُنی، هل مِن معینٍ یعینُنی» به نظر شما چرا امام حسین(ع) این تعبیر را به کار بردند؟ آیا این فرمایش حضرت بدین معناست که ایشان برای نجات خود از دست آن ظالمان چنین فرمودند یا از بیان این تعبیر، قصد دیگری داشته‌اند؟

حجت‌الاسلام والمسلمین موسویان:بله، به نکته مهمی اشاره کردید که امروزه و در این برهه از زمان لازم است به آن توجه ویژه‌ای داشته باشیم. در کتاب «لهوف» سید بن طاووس آمده است که امام حسین(ع) در ساعت آخر عمر مبارکشان سه عبارت را به کار بردند که هر سه به یک مفهوم است، اما هر کدام واژه‌های قرآنی و تحلیل‌های قرآنی خاص خودش را دارد. ایشان در بیانی فرمودند: «هَلْ مِنْ ذابٍّ یَذُبُّ عَنْ حَرَمِ رَسُولِ اللَّهِ، آیا کسی هست که مدافع ما باشد و از ما دفاع کند؟ «هل من معین یعیننی»، آیا کسی هست که ما را یاری کند؟ «هل من ناصر ینصرنی» آیا کسی هست که ما را نصرت کند؟ با توجه به اینکه امام حسین(ع) امام و هادی بشریت هستند، چه بسا ایشان این تعابیر را بهانه‌ای قرار داده باشند تا باز هم از دیگران دستگیری کنند و برخی را از عذاب نجات دهند.

ما یک مدافع حرم داریم و یک مدافع حریم، آنانی که همراه امام حسین(ع) در روز عاشورا شهید شدند ـ برخی نقل می‌کنند هفتاد و دو تن و برخی نیز می‌گویند حدود صد نفر ـ مدافعان حرم بودند، اما مدافعان حریم چه کسانی هستند؟ اینها کسانی هستند که به حفظ آرمان‌ها و عقاید شیعی بپردازند، امروزه باید علاوه بر مدافع حرم، مدافع حریم نیز باشیم و در این راستا تمام همت‌مان را به کار بگیریم.

امام رضا(ع) در روایتی خطاب به دعبل خزایی وقتی قصیده معروف «مدارس آیات» را در محضرامام (ع)خواند، هنگامی که به این شعر درباره قیامحضرت مهدی(ع)رسید: «خروج امام لا محالة واقع/ یقوم علی اسم الله و البرکات»به شدت گریه کرد و سپس فرمود: «یا دعبل! نطق روح القدس علیلسانک»؛ ای دعبل، روح القدس به زبان تو سخن گفت، سپس فرمود: «مرحباً ناصرنا بقلبه و لسانه و یده» آیا می‌دانی این امام کیست؟ دعبل عرض کرد نه، همین قدر می‌‌دانم که امامی از شما قیام و زمین را پر از عدل و داد خواهد کرد، امام رضا(ع) سخن او را تصدیق کرد و شرحی درباره قیام حضرت مهدی(عج) به عنوان دوازدهمین جانشین پیامبر بیان فرمود (الغدیر/ ج2 /ص355). در واقع دعبل با این کار اهل بیت(ع) را نصرت کرد.* تسنیم:لطفاً درباره اینکه چطور می‌توانیم اهل بیت(ع) را یاری کنیم، بیشتر توضیح دهید.

حجت‌الاسلام والمسلمین موسویان:ما باید در ابتدا معنای نصرت اهل بیت(ع) را بدانیم، در گام بعد باید به این نکته توجه داشت که اصلاً «ناصر» چه کسی است و ببینیم چگونه می‌توانیم اهل بیت(ع) را نصرت کنیم. این موضوع آنقدر اهمیت دارد که حتی در برخی دعاها نیز بر آن تأکید شده، به عنوان مثال، در دعای عهد که بسیاری از محبان و مسلمانان صبح‌ها آن را قرائت می‌کنند، آمده است: «اللَّهُمَّ اجْعَلْنِی مِنْ أَنْصَارِهِ وَ أَعْوَانِهِ»، خدایا مرا، از یاران و انصار و مدافعان از او قرار بده.

البته میان دو واژه «نصرت و عون» تفاوت وجود دارد، درباره تفاوت این دو واژه نکته‌ای را بیان می‌کنم؛ وقتی حضرت یوسف(ع) توسط برادرانش به چاه انداخته شد، آنان پیراهن او را که خون‌آلود کرده بودند نزد حضرت یعقوب(ع) آوردند، ایشان شروع به گریه کرد، سپس فرمود: «و اللهُ مستعان»، خدا مرا استعانت «کمک» می‌کند، ایشان نفرمود خدا مرا نصرت می‌کند؛ بلکه فرمود خدا مرا کمک می‌کند، لذا باید به این وجه تمایزها توجه داشت؛ به نظر می‌رسد مقام نصرت رفیع‌تر از استعانت باشد.

اهل بیت(ع) در روایاتی فرمودند کسانی یار و به تعبیری نصرت کننده ما هستند که قلب، اعمال و رفتارشان با خواسته و میل ما منطبق باشد. شیخ صدوق در یکی از کتاب‌هایش می‌گوید امام زمان(عج) یار دارند و اکنون در حال تربیت و تقسیم بندی آنها هستند؛ اوتاد، ابدال، نجبا، نقبا، رجال الغیب از جمله آنها به شمار می‌رود. ما در عصر روز پانزدهم ماه رجب دعایی را با عنوان دعای «ام‌داوود» در ایام اعتکاف می‌خوانیم و می‌گوییم خدایا! من را جزو اوتاد، ابدال، نجبا، نقبا و یا رجال الغیب قرار بده.

ما در این برهه از زمان باید با اعمال، صفات، نیات و رفتار زیبای خود اهل بیت(ع) را نصرت کنیم، طوری که هیچگونه مخالفتی با خواسته آن بزرگواران نداشته باشد. باید به تأسی از امیرالمومنین(ع)، دنیا در نگاهمان کوچک و در مقابل، خدا در نگاه‌مان بزرگ باشد، بنده شکم و شهوت نباشیم، در مواقعی که نیازی به صحبت نیست سکوت کنیم که امام رضا(ع) فرمود سکوت یکی از درب‌های حکمت است، وقتی می‌خواهیم حرف بزنیم، در دفاع از حرم و حریم اهل بیت(ع) سخن بگوییم.

سوالی که در اینجا مطرح می‌شود این است که خداوند و اهل بیت(ع) که نیاز به نصرت ما ندارند، بلکه این ما هستیم که محتاج نصرت و دستگیری اهل بیت(ع) هستیم، این دو موضوع چگونه با هم قابل جمع است؟

حجت‌الاسلام والمسلمین موسویان: خدا در آیه هفتم سوره مبارکه مریم(س) می‌فرماید: «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا إِنْ تَنْصُرُوا اللَّهَ یَنْصُرْکُمْ»، اگر می‌خواهیم خدا را نصرت کنیم، باید اهل بیت(ع) را نصرت کنیم؛ چگونه؟ همانگونه که عرض شد؛ با اعمال، رفتار، نیات، صفات و ...، در جریان عاشورا آنانی که همراه امام حسین(ع) بودند و ایشان را یاری کردند، در واقع خدا را نصرت کردند و خدا نیز آنان در عالی‌ترین جایگاه‌ها قرار داد.

 لطفاً مواردی را به صورت مصداقی بیان کنید.

حجت‌الاسلام والمسلمین موسویان:مراسم‌هایی که برای بزرگداشت و یاد اهل بیت(ع) برگزار می‌شود و یا بسیاری از اعمال ما همچون پرداخت خمس و ... از جمله مصادیق نصرت اهل بیت(ع) می‌تواند باشد. اینکه ما برگزاری مراسم اهل‌بیت(ع) را برای خود منبع درآمد کنیم، رفتار خوبی نیست، ما باید این موقعیت را محبت خدا بدانیم، ما باید خود را گدای خانه اهل بیت(ع) بدانیم و از این فرصت برای یاری اهل‌ بیت(ع) استفاده کنیم، نه اینکه برای مداحی یا سخنرانی معیار مالی برایمان اهمیتی داشته باشد. منبر رفتن، مداحی کردن و روضه خواندن فقط باید برای خدا باشد، نباید کلاس بگذاریم و وقتی به جایی دعوت می‌شویم، آن را نپذیریم، اینها باید برای ما ملاک باشد، نه اینکه خدایی نکرده قیمت‌گذاری و بر اساس آن مجالسی را انتخاب کنیم.

به نظر شما چرا اینقدر اهل‌ بیت(ع) ما را به زیارت امام حسین(ع) ترغیب و تشویق کردند؟ جالب است که حتی گفته شده می‌توان برای رفتن به زیارت امام حسین(ع) پول قرض کرد، اما برای رفتن به حج نمی‌توان این کار را کرد و باید مستطیع بود.

حجت‌الاسلام والمسلمین موسویان: دوام، قوام و عظمت فرهنگ شیعه به زیارت اهل بیت(ع) است، طوری که امام صادق(ع) خطاب به فردی فرمود: «من زارنا فی مماتنا کمنزارنا فی حیاتنا»، آنهایی که در مرگ‌مان به زیارت ما آمده‌اند (به زیارت قبور ما بیایند) مانند کسانی هستند که در حیات ما به زیارت ما آمده‌اند، چرا که ولایت امام(ع) و روح ایشان همچنان زنده است، ما نگاه ولایتی و هدایتی امام (ع) را می‌خواهیم، لذا در زیارات باید سعی کنیم خودمان را مدام در معرض نور اهل بیت (ع) قرار دهیم تا این نور در ما اثر بگذارد.

زیارت اهل بیت(ع) و به ویژه امام حسین(ع) به احیای قلب ما منجر می‌شود، ما که معصوم نیستیم و تعارف هم با خودمان نداریم؛ گاهی اوقات رفتارها و اعمال‌مان به گونه‌ای است که باعث می‌شود قلب‌مان بمیرد، اهل بیت(ع) به عنوان عالی‌ترین هادیان بشریت به ما راهکار دادند که به زیارت ما بیایید، در واقع آنان این زیارت را بهانه‌ای قرار دادند تا ما بهره بیشتری از نورشان ببریم، قلب‌مان زنده شود، طهارت و تحول قلوب در ما صورت بگیرد و بسیار خیرات و نعمات دیگر ... .

روایات زیادی هست که با تعابیری خاص ما را به زیارت اباعبدالله الحسین(ع) تشویق کرده‌اند؛ به عنوان مثال، امام صادق(ع) در روایتی می‌فرماید: هرگز این زیارت را ترک نکنید، زیرا کسی که آن را ترک کند روز قیامت گرفتار حسرت بزرگی شده و آرزو می‌کند که ای کاش قبرش در نزد اباعبدالله الحسین(ع) بود، این زیارت گناهان هفتاد سال را از بین می‌برد، هر کسی در دنیا به زیارت امام حسین(ع) رود، روز قیامت رسول خدا(ص) با او مصافحه می‌کند.

ایشان در جای دیگر مشابه همین روایت می‌فرماید: «ما مِنْ اَحَد یَوْمَ الْقِیامَةِ إِلاَّ وَ هُوَ یَتَمَنّى أَنَّهُ زارَ الْحُسَیْنَ بْنَ عَلىٍّ(ع) لِما یَرى لَما یُصْنَعُ بِزُوّارِ الْحُسَیْنِ بْنِ عَلِىٍّ(ع) مِنْ کَرامَتِهِمْ عَلَى اللهِ»؛ هر کس در روز قیامت، آرزو مى‌کند که از زائران قبر امام حسین (ع) باشد، از فزونى آنچه از کرامت آنان (زائران قبر آن حضرت) نزد خداوند مشاهده مى‌کند. حتی در حدیثی فرمودند: اگر برای زیارت قبر امام حسین(ع) پول ندارید قرض کنید و به زیارت سالار شهیدان بروید.

همانطور که شما اشاره کردید برای سفر حج نمی‌توان پول قرض کرد و باید مستطیع بود، اما برای زیارت امام حسین(ع) اینطور گفته نشده و تأکید بر این است که هر طور شده به زیارت امام حسین(ع) برویم؛ این یعنی در زیارت امام حسین(ع) ثمرات و بهره‌های زیادی قرار داده شده و خدا و اهل بیت(ع) می‌خواهند محبانشان از این ویژگی‌ها بهره‌مند شوند.