سؤال:

دعاهايى كه به طور خاص در زمان غيبت توصيه به خواندن آن شده است را  معرفی کننید ؟

پاسخ:

در رابطه با امام زمان(عج)، دعاها و زيارت هاى فراوانى نقل شده كه در كتب ادعيه موجود است و در كتابى به نام صحيفه مهديه نيز گردآمده و به بعضى از اين دعاها و زيارت ها اشاره مى شود.

1. دعاى ندبه؛ مهم ترين دعاها در عصر غيبت، دعاى ندبه است كه سفارش فراوانى به خواندن آن شده است.

صدرالاسلام همدانى در كتاب تكاليف الأنام مى گويد: از خواص دعاى ندبه اين است كه اگر در جايى با حضور قلب و اخلاص تمام و توجه به مضامين عالى آن خوانده شود، عنايت و توجه امام زمان(عج) را به آن مكان جلب مى كند، بلكه آن حضرت در آنجا حضور مى يابد، چنان كه در بعضى جاها اتفاق افتاده است[1].

علامه مجلسى نيز در كتاب زاد المعاد با سند معتبر از امام صادق (علیه السلام)  نقل مى كند: «قرائت دعاى ندبه در اعياد چهارگانه: روز جمعه، عيد فطر، عيد قربان و عيد غدير» مستحب است»[2].

2. دعا براى ظهور امام زمان(عج) در روز جمعه؛ شيخ طوسى آن را در مصباح المتهجد نقل كرده است: «اللهم اجعل صلاتك و صلواتِ ملائكتكَ و رُسُلِكَ على محمد و آل محمد وعجِّل فَرَجهم» يا بگويد: «اللهم صل على محمد و آل محمد و عجّل فرجهم»[3].

3. صلوات ضرّاب اصفهانى؛ «اللهم صل على محمد سيد المرسلين و خاتم النبيين... اللهم و صل على وليّكَ المُحيى سنّتك القائم بامرك...». اين دعا در چند كتاب از كتاب هاى معتبر و با سندهاى معتبر روايت شده است و هميشه مى توان آن را خواند[4].

4. صلوات بر امام زمان(عج)؛ «اللهم صل على وليك و ابن اوليائك الّذين فرضت طاعتهم... الهم انتصر به لدينك وانصر به اوليائك و اولياءه...»[5].

5. دعاى فرج «الهى عظم البلاء»؛ مرحوم كفعمى در كتاب البلد الامين دعايى را بر حضرت امام زمان(عج) نقل مى كند كه آن حضرت اين دعا را به مردى زندانى ياد داد و بعد از خواندن، او از زندان آزاد شد: «الهى عظم البلاءُ و بَرِحَ الخفاءُ وَانكَشَفَ الغطاءُ وانقطع الرّجاء...»[6].

6. دعاى افتتاح؛ «اللهم انّى افتتح الثّناء بحمدك و انت مسددٌ للصواب بمنّك...» علامه مجلسى مى گويد: با سند معتبر روايت شده كه امام عصر(عج) خطاب به شيعيان فرمود: اين دعا را در تمام شب هاى ماه مبارك رمضان بخوانيد ؛ زيرا فرشتگان به آن گوش فرا مى دهند و براى خواننده اين دعا، طلب بخشش مى كنند»[7].

7. حضرت صادق (علیه السلام)  در روايتى به يكى از اصحابش فرمود: در زمان غيبت، دعاى غريق بخوانيد. راوى پرسيد: دعاى غريق چگونه است؟ حضرت فرمود: اين چنين است: «يا الله يا رحمن يا رحيم يا مقلب القلوب ثبت قلبى على دينك»[8].

8. زراره از امام صادق (علیه السلام)  پرسيد: اگر من زمان غيبت امام زمان(عج) را درك كردم و در آن زمان واقع شدم، چه كارى انجام دهم؟ حضرت فرمود: اى زراره! اگر اين زمان را درك كردى، پيوسته اين دعا را بخوان:

«اللهم عرفنى نفسك فاِنّك أن لم تعرفنى نفسك لم أعرف نبيك، اللهم عرفّنى رسولك فاِنّك اِن لم تعرفّنى رسولك لم أعرف حجّتك ؛ اللّهم عرفنى حجتك فانّك ان لم تعرفّنى حجتك ضللت عن دينى»[9] ؛ «خدايا! خودت را به من بشناسان، چون اگر خويش را به من نشناسانى پيامبرت را نمى شناسم. خدايا! فرستاده ات را به من بشناسان، چون اگر او را به من نشناسانى، حجتت را نمى شناسم، خدايا! حجت خود را به من بشناسان وگرنه گمراه خواهم شد و از دينم منحرف مى گردم».

9. دعاى عهد؛ «اللهم ربّ النور العظيم وَ ربَّ الكرسى الرفيع...» ؛ امام صادق (علیه السلام)  در مورد اين دعا مى فرمايد: «هر كس چهل صبح اين دعا را بخواند از ياوران حضرت قائم(عج) خواهد بود و اگر پيش از ظهور آن حضرت بميرد، خداوند او را از قبر بيرون مى آورد تا در خدمت آن حضرت باشد و حق تعالى به هر كلمه از اين دعا هزار حسنه به او عطا مى كند و هزار گناه او را مى بخشد»[10].

10. زيارت آل ياسين كه داراى مضمون عالى و محتواى ارزنده اى است. اين زيارت مورد تأكيد امام زمان(عج) است و خود مى فرمايد: «هرگاه خواستيد توجه كنيد به وسيله ما به سوى خداوند و به سوى ما - چنان كه خداى تعالى فرموده است - چنين بگوييد: «سلام على آل ياسين، السلام عليك يا داعى الله و ربّانى آياته...»[11].

11. دعاى سلامتی امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف ؛ «اللهم كن لوليك...» ؛ شيخ عباس قمى در مفاتيح الجنان اين دعا را در اعمال شب 23 ماه مبارك رمضان ذكر كرده است.

12. دعاى «اللهم ارزقنى توفيق الطاعه و بعد المعصيه...»؛ اين دعا در مفاتيح الجنان شيخ عباس قمى آمده است[12].

پی نوشت ها:

_________________________

[1]. تكاليف الأنام فى غيبة الامام، ص 197.

[2]. زاد المعاد، ص 491.

[3]. مصباح المتهجد، ص 284.

[4]. همان، ص 406 ؛ البلد الامين، ص 120 ؛ دلائل الامامة، ص 549.

[5]. مصباح المتهجد، ص 405.

[6]. البلد الامين، ص 607 ؛ مزار شهيد، ص 231.

[7]. زاد المعاد، ص 110 ؛ مصباح المتهجد، ص 577.

[8]. براى مطالعه بيشتر ر.ك: اثبات الهداة، ج 3، ص 475، ح 6 ؛ مهج الدعوات، ص 396.

[9]. بحارالانوار، ج 52، ص 146، ح 70 ؛ جمال الاسبوع، ص 314.

[10]. مفاتيح الجنان، ص 1061 ؛ زادالمعاد، ص 488 ؛ البلد الامين، ص 124.

[11]. مفاتيح الجنان.