بی‌بصیرتی بزرگترین آسیب برخی هیئت‌هاست / دشمن برخی از مداحان ما را سرگرم پاکت‌های دنیایی کرده است

عقیق: شادی‌های غیرمتعارف و دور از شأن اهل‌بیت(علیهم‌السلام) یکی از مسائلی است که در ایام ولادت ائمه در بعضی هیئت‌ها دیده می‌شود؛ همان حد و حدودی که مدیران هیئت‌های مذهبی باید با نگاه به سنت‌های قدیمی نگذارند جوّزدگی فضای مقدس هیئت‌ها را فرابگیرد. این تعادل و رسیدن به حد متعارف از طریق تعامل با علما ایجاد می‌شود. برخی از مداحان باعث شده‌اند دشمنان و سوء استفاده‌گران، اکثر هیئت‌های مذهبی را به افراطی‌گری محکوم کنند. به تعبیر مجید شعبانی باید همان مسیر سنتی که از گذشته در مسیر هیئت‌ها خصوصاً در مقوله شادی وجود داشت پیش گرفته شود و نه ابداع یکسری از بدعت‌ها!

مشروح این مصاحبه را می‌توانید در ذیل بخوانید.

*همان‌طور که رهبر معظم انقلاب در فرمایشاتشان تأکید کردند ضعف هیئت‌های امروز برگزاری نادرست جشن‌های اهل‌بیت است که تنها در رنگ با عزاداری فرق دارد. به نظر شما حد و حدود این شادی‌ها در هیئت‌های مذهبی باید چگونه مدیریت شود تا شاهد ابتذال و بدعت‌گذاری نباشیم؟

اگر مقصودتان بحث اشک در هیئت‌هاست که برخی از ولادت‌ها با اشک قرین می‌شوند باید بگویم بعضی اشک‌ها اشک ذوق است مثل میلاد حضرت زینب(س) و حضرت اباعبدالله‌(ع) که با شنیدن ماجرای ولادت آن‌ها چه بخواهیم و چه نخواهیم اشک‌ها را لبریز می‌کند. اما اگر در باب ولادت، روضه‌خوانی خاصی قرائت شود یا با سینه‌زنی به پایان برسد، بنده مخالف این قضیه هستم. در شادی اهل‌بیت باید شادی کنیم آن طور که توصیه شده؛ همان کف‌زدن‌های متعارف در فضاهایی همچون هیئت‌ها و حسینیه‌ها که مجاز است. متأسفانه در برخی هیئت‌ها این اتفاق می‌افتد! مدیران هیئت‌های مذهبی حد شادی‌ها را مدیریت می‌کنند. حد شادی‌ها را به نظرمن مدیران هیئات مذهبی مدیریت می‌کنند. آن‌ها باید افرادی باشند که مسائل شرعی به روز را بدانند. خیلی‌ها فکر می‌کنند در هیئت هم کاری می‌توانند انجام دهند اما این طور نیست. مدیران ما نباید بگذارند هیئت‌ها در حالت جوّزدگی قرار بگیرند. متأسفانه برخی از رؤسای هیئت‌ها به این موضوع کاملاً بی‌توجهند. امیدوارم با برقراری ارتباط خوب با علما این معضل حل شود که آن هم لازمه ارتباط خاص هیئتی‌ها با علما و دانستن خط درست از نادرست است.

*یکی از مشکلاتی که در مداحی امروز شاهد آن هستیم تقلید از آهنگ‌ها و موسیقی‌های دون شأن اهل‌بیت است. نظر شما درباره این نوع خط و مشی‌ها چیست؟

حضرت آقا در روز میلاد حضرت زهرا(س) توصیه‌ای در رابطه با این موضوع داشتند. متأسفانه دوستان ما چون وقت نمی‌گذارند و روی سبک‌های سنتی متنوع و جذاب کار نمی‌کنند فقط می‌خواهند متناسب با یک سبک و آهنگ آماده، شعری را انتخاب کنند و مستمع هم که از قبل با آن آهنگ و موسیقی ارتباط برقرار کرده خودشان را مطرح کنند. امیدوارم دوستان ما بیش از پیش به این رهنمودها توجه کنند و بدانند عمل کردن به این نصایح، راه را هموار می‌سازد و به پیشرفت و مطرح شدن منتهی می‌کند.  

*به نظرشما یک مداح برای موفقیت به چه شاخصه‌هایی نیازمند است؟ آیا هرکس صدای خوب یا سبکی را به مناسب‌ترین شکل ممکن اداء کرد می‌توانیم به او لقب ذاکر اهل‌بیت را بدهیم؟

اولین اصل یک مداح برای موفقیت، ادب، ارتباط با یک بزرگتر یا یک استاد بسیار مناسب است. خدا رحمت کند بزرگی که ما خدمت او می‌رسیدیم می‌فرمود اگر مداحی را به 100 قسمت تقسیم کنیم فقط یک قسمت آن صداست. مداح باید اول خودش را به مسیری که باید باشد وصل کند. مداح باید اهل نماز اول وقت باشد. امیدواریم دوستان ما بیشتر از همه به این مسائل تأکید داشته باشند؛ متأسفانه روی این موضوع کم کار می‌شود، زیرا کسی که منتسب به اهل‌بیت است قطعاً باید رنگ و بوی اهل‌بیت داشته باشد. وقتی رنگ و بوی اهل‌بیت گرفت می‌توان او را مداح اهل‌بیت، نامید.

*برخی هیئت‌های ما در القای شادی اهل‌بیت نمی‌دانند باید چه مسیری را طی کنند. این یک معضل و حتی در برخی موارد به تهدید تبدیل شده است؛ چون دشمنان و سوءاستفاده‌گران ما را محکوم به افراطی‌گری می‌کنند. نظر شما در این خصوص چیست؟

در پاره‌ای از موارد شاید این طور باشد. برخی از دوستان ما نمی‌دانند ولی اگر همان مسیر سنتی که از قدیم در مسیر هیئت‌ها خصوصاً در مقوله شادی طی شود مطمئناً مشکل خاصی پیش نمی‌آید. متأسفانه برخی از مداحان و خادمان اهل‌بیت یکسری از بدعت‎ها را رسم می‌کنند که به قهقرا می‌رود و باعث می‌شود دشمنان ما را افراط‌گرا بخوانند. مداحان و هیئتی‌ها باید به یک جمع‌بندی برسند و اتاق‌های فکری در خودشان شکل بدهند که جلوی این روند بی‌نظمی‌ها را بگیرند.

*البته تشیع انگلیسی و بازیگردانان اصلی این فرقه با هزینه‌های هنگفتی سعی می‌کنند مسیر را به سمت افراط و عزاداری صرف رهسپار کنند با این اوصاف شما تهدید امروز هیئت‌های مذهبی و خصوصاً مداحان را در چه می‌بینید؟

بزرگترین آفت برای هیئت‌های مذهبی خصوصاً مداحان، عدم بصیرت است. مداح و هیئتی‌ها اگر بصیرت لازم را نداشته باشند این مسیرهای الهی به انحراف کشیده خواهد شد. متأسفانه شاهد این اتفاقات هستیم و بیش از اینکه دوستان ما به این موضوعات مهم توجه کنند همه تمرکزشان روی پاکت‌های دنیایی است. به نظرمن باید نسبت به دستگاه حضرت سیدالشهداء(ع) احساس مسئولیت کنند چراکه تشیع انگلیسی و همراهانش با رنگ‌آمیزی فریبنده جنبه‌های دنیایی ستایشگری، همه را از مسیرهای الهی و مقدس منحرف می‌کنند. متأسفانه موفق هم شده‌اند! دوستانی که دست در دست آن‌ها دارند تمام ذهن خودشان را معطوف این مسائل کرده‌اند.  

*به عنوان سوال پایانی بفرمایید آفت‌های مداحی کردن بدون داشتن استاد، چیست؟

بدون شاگری کردن فرد، خواننده می‌ماند ولی برای مداح شدن راه بسیاری در پیش دارد. متأسفانه بعضی از مداحان و دوستان ما استاد ندیده‌اند و خواننده هستند تا مداح! مداحان ما خیلی مانده تا به امثال محمد علامه‌ها، مرحوم ناظم‌ها و به ذاکرانی که واقعاً حرف‌هایشان تأثیر داشت، برسند. این تأثیرها کم شده چون مداح بر روی خودش کار نمی‌کند. وقتی کسی استاد نبیند تبعیت‌پذیری پیدا نمی‌کند. همیشه استاد راه درست را نشان می‌دهد و نسبت به خیلی از مجهولات اشراف پیدا می‌کند. کار مداح فقط خواندن نیست و باید خیلی از مسائل مربوط به هیئت‌ها را نیز درک کند. اگراستاد نداشته باشد قطعاً در این مسیر سردرگم می‌شود. 

منبع: چهارده

نشريه مشترك موسسه قدس و سايت عقيق