بروج یعنی برج ها و این سوره مکی است.
عقیق:منظور از بروج در این سوره، محل سیر ستارگان در آسمان و موضع آنهاست، که
اختران همانند پادشاهان در آن جایگاهای بلند و آن برجها منزل گزیده اند.جواب سوگندها به طور مستقیم بیان نشده است، اما با توجه به آیه چهارم و آیه دهم کاملا روشن می شود.
خواننده این آیات می فهمد که منظور این است:
قسم به آسمانی که دارای برجهاست، و سوگند به روز موعود (قیامت) و سوگند به شاهد و مشهود که: آزار دهندگان مردان و زنان مؤمن که از این ستم توبه نمی کنند، برایشان عذاب جهنم و عذاب آتش است.
در آیات چهارم تا دهم به داستان اخدود اشاره می کند. اخدود به معنی گودال و شکاف بزرگ مستطیل شکل در زمین است. اصحاب اخدود ستمگران بی رحمی بودند که در زمین گودالی درست می کردند، آنگاه درون آن آتشی سهمگین می افروختند، سپس در حالی که شعله های آتش زبانه می کشید مؤمنان را به جرم ایمان در آن می افکندند. در آن هنگام خود در بالای گودال آتش می نشستند و در نهایت سنگدلی و بی رحمی سوختن آنان را تماشا می کردند.
برگردان آیات 4 تا 8 چنین است:
مرگ بر اصحاب اخدود. (آنان شکنجه گران گودال آتش) همان آتش عظیم و شعله ور. آنگاه که در کنار آن نشسته بودند و آنچه بر سر مؤمنان می آوردند تماشا می کردند، و کینه و نفرتشان از مؤمنان جز ایمان آنان به خدای عزیز حمید، چیز دیگری نبود.
در این سوره کسانی که مؤمنین را شکنجه می کنند به عذاب جهنم و عذاب آتش دوزخ تهدید می کند، و به مؤمنان وعده بهشت و رستگاری بزرگ می دهد.
سوره بروج در اوایل بعثت نازل شده است؛ زمانی که تازه مسلمانان در معرض شکنجه و آزارهای سخت قرار داشتند. این سوره با تهدید سخت کفار و وعده بهشت به مؤمنان، همواره روح استقامت و پایداری را در مسلمانان تقویت می کند.
پی نوشت:
کتاب گلستان سوره‌ها – ص 158
محمدحسین جعفری
