منافقان، گمان می ‌کنند افرادی زرنگ و زیرک هستند و می ‌توانند خدا و مؤمنان را فریب دهند و از امتیازات مسلمانان برخوردار شوند تا در وقت مناسب، ضربۀ خود را به اسلام بزنند.

درحالی ‌که خداوند از کفر باطنی آن ‌ها آگاه است و نفاق و دورویی آن ‌ها را می ‌‌‌‌داند و در مواقع حسّاس، آنان را رسوا و چهرۀ زشت آن ‌ها را برای مؤمنان افشا می ‌کند.

بیماری را تصور کنید که به پزشک مراجعه می ‌کند. اگر به دستورات او عمل نکند، ولی به‌‌دروغ به پزشک بگوید که داروها را مصرف کرده‌ ام، گمان می‌ کند که پزشک را فریب داده است، درحالی‌ که جز فریب خود، کار دیگری نکرده و فریبِ پزشک، درواقع فریبِ خود است. این چند چهرگانِ بیمار نیز که گمان می‌ کنند خدا را فریب داده‌ اند، کسی جز خود را فریب نمی‌ دهند.

* از اين آيه مى ‌آموزيم:

* منافق، فريبكار است. مراقب باشيم كه فريب ظاهر افراد را نخوريم.

* به ‌دنبال فريب ديگران نباشيم؛ زيرا قرآن می ‌گويد که نيرنگ‌ به نيرنگ ‌زننده باز می‌گردد.

* رفتار اسلام با منافق همانند رفتار منافق با اسلام است. او در ظاهر اسلام می ‌آورد، اسلام نيز او را در ظاهر، مسلمان می ‌شناسد. او در دل، كافر است، خداوند هم در قيامت، او را همچون كفّار كيفر می ‌دهد.

* منافق خود را باهوش می ‌پندارد، در حالي ‌كه چنین نیست؛ زيرا نمی ‌داند كه در مقابلش خدايی است كه از اسرار همه آگاه است.

منبع:حوزه