وجود مبارک امام سجاد عليه السلام، دعا و زيارت ایشان با تعليم آميخته است. آن امام همام در لا به‌ لاي دعا همان ﴿يُعَلِّمُهُمُ الْکِتَابَ وَالْحِکْمَةَ﴾ را بیان مي‌کردند.

در صلوات شعبانیه، انسان خود را در سايه رحمت بي ‌انتهايي که خدا نصيب پيامبر مي ‌کند، مشمول ادعيه سِعه رحمت ذات اقدس الهي مي‌ نماید. در این دعا به خداوند عرض می کنیم که پیامبر صلی الله علیه وآله را شفيع ما قرار بده؛ «وَاجْعَلْهُ لي‏ شَفيعاً مُشَفَّعاً وَطَريقاً اِلَيْکَ مَهيَعاً»؛ در اين جمله حضرت سجاد علیه السلام به خدا عرض مي‌ کند: خدایا اين ماه، ماه پیامبر و صدر و ذيل این ماه، رحمت است و رحمت بودنِ صدر و ذيل این ماه براي اين است که نبيّ رحمت شب ‌ها را به نماز و روزها را به روزه مي‌گذراند. يعني اين زمان را، اين متزمّن پربرکت کرد؛ همان ‌طوري که مکان را، اين متمکّن پربرکت مي‌کند.

دلایل عظمت و رحمت ماه شعبان

شب و روز ماه شعبان با عبادت پيغمبر زينت گرفت؛ يعني سنّت و عادت مستمرّ ایشان اين بود که شب ‌ها را زنده‌ می داشت و روزها را روزه می گرفت؛ و لذا این پیامبر است که این اين ماه را ماه رحمت کرده است.

در همين دعاي نوراني، وجود مبارک امام سجاد سلام الله عليه به ما آموخت که بگوييم: خدايا اولاً ما را همراه و در کنار پیامبر قرار بده؛ ثانیاً نبوّت، رسالت و وحي ایشان را براي من يک طريقِ باز قرار بده که من اگر بخواهم آن را بپیمایم هيچ کسي مزاحم من نباشد.

خدمت به وحی و نبوت بهترین راه رسیدن به مقصد الهی

اگر کسي واقعاً در خدمت وحي و نبوّت بود، اين شخص يک طريق مهيعه و راحت دارد، که نه بيراهه مي‌رود نه راه کسي را مي ‌بندد و اگر ـ خداي ناکرده ـ مشکلي داشت اين راه بسته می شود و اين راهِ بسته به مقصد نمي‌رسد؛ همان که فرمود: ﴿فَهُمْ فِي رَيْبِهِمْ يَتَرَدَّدُونَ﴾؛ شک و ترديد باعث عجز است؛ ولي اگر انسان وارد يک طريق مهيعه شد، مرتب بدون مزاحمت به مقصد مي ‌رسد.

مهمان خدا و مهماندار او

اين دعاهاي ماه رجب و شعبان براي آن است که انسان را هم شايسته کند که مهمان خدا شود هم شايسته کند که مهماندار خدا شود؛ در اين معامله، سود کلاً مال انسان است؛ چون گاهي خداي سبحان مبايعه مي‌کند، خريد و فروش مي ‌کند و با انسان گفتگو دارد چه اينکه در مناجات شعبانيه همين است.

اما خدا مهمان ما باشد يعني چه؟؛ نخست: ما چه داريم که او را مهمان کنيم؛ دوم این که: چه وقت او مهمان ما مي‌شود؟!. اين در حديث قدسي آمده است که «انا عند المنکسرة قلوبهم» يعني خداي سبحان مهمان دلهاي شکسته است و آن انکسار، آن فقر، آن خضوع، آن خشوع، آن بندگي خالص را خدا مي ‌پذيرد؛ اين «انا عند المنکسرة قلوبهم» جزء مصاديق مهمان شدن خدا نسبت به دلها است.