عقیق

زیرا قرآن سخن کسی است که رازهای نهان در آسمان‌ها و زمین را می‌داند و آن‌ها را در ضمن گفتارش برای انسان بیان می‌کند. ما مسلمانان دستورهای حکیمانه قرآن را به‎عنوان بهترین راهنما و پابرجاترین برنامه می‌شناسیم: چرا که خداوند می‎فرماید: «إِنَّ هَذَا الْقُرْآنَ یِهْدِی لِلَّتِی هِیَ أَقْوَمُ...؛ به‎طور قطع این قرآن به بهترین و استوارترین راه هدایت می‌کند».(اسراء/9)

قرآن کفایت‌کننده امور انسان

ظرفیت این کتاب چنان بالا است که درون‌مایه‌های آن محدود به قطعه زمانی از زندگی بشر نیست، بلکه قرآن همچون طبیعت است که از میلیون‌ها سال پیش برای تأمین نیازهای انسان و دیگر موجودات زنده آماده شده و به تناسب نیازهای جدید، ظرفیت‌های خود را سخاوتمندانه در اختیار آن‌ها می‌گذارد. همه عناصر و معادن موجود در زمین، قرن‌ها قبل از بهره‌برداری در زمین تعبیه شده بود، به‌طوری که ساخته‌های انسان با تمام پیچیدگی‎ و تنوعی که دارند، از فرآوری‌های زمین بهره برده‌اند: «أَلَمْ نَجْعَلِ الْأَرْضَ کِفَاتًا؛ مگر نه (این است که) زمین را در برگیرنده و کافی ساختیم». قرآن نیز کفایت‌کننده امور انسان در طول زندگی‌اش بر سیاره زمین است.

استنطاق از قرآن

البته راز بهره‎گیری جدید از قرآن، در سؤال کردن از آن و نیازمندی به آن نهفته است، همان‎گونه که در طبیعت، نیاز، به کشف و استخراج می‌انجامد. حضرت علی(ع) در این زمینه می‌فرماید: «ذَلِکَ الْقُرْآنُ فَاسْتَنْطِقُوهُ وَ لَنْ یَنْطِقُ لَکُمْ؛ اُخْبِرَکُمْ عَنْهُ: اِنَّ فِیهِ عِلْمَ مَا مَضَی وَ عِلْمَ مَا یَأْتِی اِلَی یَومِ الْقِیَامَةِ وَ حُکْمَ مَا بَیْنَکُمْ وَ بَیَانُ مَا اَصْبَحْتُمْ فِیهِ تَخْتَلِفُونَ؛ از قرآن بخواهید تا سخن گوید، که هرگز سخن نمی‎گوید، اما من شما را از معارف آن خبر می‌دهم، بدانید که در قرآن علم آینده و حدیث روزگاران گذشته است. قرآن شفادهنده‎ دردهای شما و سامان دهنده‌ امور فردی و اجتماعی شما است». (نهج البلاغه، خطبه 158)

«موریس بوکای» و عظمت علمی قرآن

عظمت علمی و ظرفیت بالای علمی قرآن به‌تنهایی، دلیل مسلمان شدن برخی از اروپائیان شده است؛ دکتر موریس بوکای در کتاب «مقایسه‌ای میان تورات، انجیل، قرآن و علم» دلیل مسلمان شدن خود را همین جنبه قلمداد کرده است: «دقت و صحت پاره‌ای تفصیلات قرآن ـ که فقط در متن اصلی قابل درکند ـ به علت توافقشان با مدرکاتی که می‌توان در عصر ما داشت، ولی مردی از عصر محمد(ص) نمی‌توانست کمترین ایده‎ای از آن داشته باشد، مرا تحت تأثیر قرار داد. آنچه موجب جلب توجه کسی که برای اولین بار با چنین متنی روبروست، می‌شود، فراوانی موضوع‌های مطروح است.

بدین شرح: آفرینش، نجوم، شرح پاره‌ای مطالب راجع به زمین، طبقه‌ی حیوان و طبقه‌ی نبات، تولید مثل انسان. در حالی که خطاهای علمی عظیمی در «عهدین» ـ کتاب‌های یهودیان و مسیحیان ـ وجود دارند، در اینجا اثری از آن خطاها نیافتم. این امر مرا ناگزیر کرد از خود بپرسم: اگر بشری مصنّف قرآن می‌بود، چطور می‌توانسته است در قرن هفتم میلادی، چیزی بنویسد که امروزه با شناخت‌های دانش نو موافق آید؟»(بوکای، موریس، تورات، انجیل، قرآن و علم، ترجمه ذبیح الله دبیر، ص166)

وی در ادامه می‌افزاید که دانش‌های گفته‌شده، به دانش بشر در زمان حاضر محدود نیست، بلکه از وجود پدیده‌های کشف نشدهی دیگری در قرآن یاد می‌کند: «من در جست‎وجوی این نیز بوده‎ام که آیا در قرآن اشاراتی به پدیده‎هایی که بشر قابلیت درکشان را دارد، لیکن هنوز از سوی دانش نو تأیید نشده است، وجود دارد؟ و فکر می‌کنم دریافته باشم که قرآن اشاراتی راجع به وجود سیاراتی شبیه زمین در جهان دارد ... اگر این بررسی را سی سال پیش شروع کرده بودم، می‌بایستی واقعیت دیگری را که قرآن اعلام داشته، به آنچه فوقاً در مورد نجوم گفته شد، می‌افزودم و آن تسخیر فضا است. در آن موقع، در نتیجه آزمایش‎های موشک فضاپیما، به نظر رسید شاید روزی بیاید که انسان واجد امکانات مادی لازم برای گریز از حول و حوش زمین شود و به تفحص فضا بپردازد. آنگاه می‌دانستند آیه‎ای در قرآن وجود دارد که پیشگویی می‌کند روزی بشر به چنین پیروزی دست خواهد یافت. این پیشگویی اینک تحقق یافته است».(همان، 169)

ظاهراً مراد دکتر بوکای از آیه‌ علمی قرآن درباره امکان خروج از مدار زمین آیه 33 سوره الرحمن است که می‌فرماید: «‌یَا مَعْشَرَ الْجِنِّ وَالْإِنسِ إِنِ اسْتَطَعْتُمْ أَن تَنفُذُوا مِنْ أَقْطَارِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ فَانفُذُوا لَا تَنفُذُونَ إِلَّا بِسُلْطَانٍای گروه پریان و آدمیان، اگر می‎توانید از مرزهای آسمان‌ها و زمین گذر کنید، پس بگذرید، [اما بدانید که] جز با به دست آوردن قدرتی [برآمده از دانش] نمی‎توانید رخنه کنید.»

منبع:ایکنا