یکی از سوالاتی که در ذهن گروهی از افراد پیش آید این است که ، چرا بعد از فوت پدر بر پسر بزرگ واجب است که نماز قضای پدر را بخواند در حالیکه نماز قضای مادر بر او واجب نیست؟
عقیق:در این باره دلایل فراوانی ذکر شده است از جمله:اولاً: روایات متعددی داریم که از این جهت فرقی بین زن و مرد نمی گذارند، چنانکه امام صادق(عَلیه السَلام) در این باره بیان داشته اند: اَلصَلاةُ الَّتی دَخَلَ (حَصَلَ) وَقْتُها قَبلَ اَنْ یَمُوتُ المَیتُ یَقْضی عنْهُ اَوْلَی الناسِ؛ قبل از آن که انسان بمیرد اگر وقت نماز رسید (و آن نماز قضا شد) آن نماز را سزاوارترین و نزدیکترین فرد به میت قضا می کند.
و نیز در جایی دیگر می فرمایند: از طرف میت حج، روزه، آزاد کردن بنده و هر کار خوبی قضا می شود.
از این رو در روایات متعدد آمده که از میت، نماز و روزه و سایر امور قضا شود و میت شامل زن و مرد می شود و اگر در بعضی از روایات کلمه مرد ذکر شده است از باب غلبه و مثال است.
ثانیاً: بسیاری از مراجع می فرمایند بر پسر بزرگ نماز قضای مادر هم واجب است ، چنانکه اگر پدر و مادر نماز و روزه خود را به جا نیاورده باشند بر پسر بزرگ واجب است که بعد از مرگشان به جا آورد. حضرت آیه الله اراکی (ره). اگر پدر به جهت عذری نماز یا روزه اش را به جا نیاورده باشد بعد از موت او بر پسر بزرگتر واجب است قضا نماید و در مورد مادر نیز احتیاط واجب رعایت این حکم است. حضرت آیة الله العظمی گلپایگانی (ره) و صافی. احتیاط واجب آن است که پسر بزرگتر نماز و روزه فوت شده مادر را قضا کند. حضرت آیه الله العظمی فاضل لنکرانی. بر پسر بزرگتر (یعنی بزرگترین پسری که بعد از مرگ آنها در حال حیات است) واجب است که نماز و روزه هایی که از پدر یا مادر فوت شده بعد از مرگ بجا آورد. حضرت آیة الله العظمی مکارم شیرازی.
ثالثاً: اگر پدری فوت کرد و همه فرزندان او دختر بودند در این جا فرقی بین پدر و مادر نیست.
رابعاً: اگر نماز قضای پدر بر پسر بزرگتر واجب است و نماز قضای مادر واجب نیست برای آن است که آن روزی که این زن دختر بود حضرت حق تعالی قضای نماز و روزه پدر را به عنوان تکلیف زاید بر او واجب نکرده بود. امروز هم که آن دختر مادر شده خدای حکیم نمی فرماید نماز قضای این مادر بر پسر بزرگتر واجب است. ولی این پدر آن روزی که پسر بود خداوند قضای نماز پدر را به عنوان یک تکلیف مضاعف بر او واجب نمود و امروز هم که فوت کرده است پسر بزرگش باید نماز قضایش را به جا آورد.
خامساً: چون پسر بزرگتر فقط اموالی را به نام (حِبْوَه) از قبیل سجاده، شمشیر و اسب سواری و غیره را از پدر ارث می برد و دیگر فرزندان محروم هستند، در برابر آن اموال باید پسر بزرگتر نماز قضای پدر را هم به جا آورد.
پی نوشت ها:
1-شیخ حرعاملی، وسائل الشیعه، ج 5: 368.
2-علامه مجلسی، بحارالنوار، ج88: 134-133.
3- توضیح المسائل مراجع، ج 1: 780-789.
* اسدالله محمدي نیا، پاسخ به پرسش هاي دختران: 15-16.
منبع:قدس
211008
