کتاب عقل ودین اثر حجت الاسلام والمسلمین علی ربانی گلپایگانی در شانزدهمین همایش کتاب سال حوزه عنوان برگزیده را کسب کرده است.
عقیق: پدیدآورنده در این کتاب، با الهام از قرآن کریم، نسبت میان عقل و دین را بررسی می‌کند. وی کتاب خود را در چهار بخش سامان داده است که مباحث بخش اول آن عبارت‌اند از: تعریف لغوی و اصطلاحی عقل؛ معانی عقل و واژگان مرتبط با آن در قرآن؛ حجیت عقل از دیدگاه قرآن؛ تعریف لغوی و اصطلاحی دین؛ کاربردهای دین در قرآن.وی در بخش دوم، به بررسی نقش عقل در فهم مفاهیم قرآنی می‌پردازد و در این باره از سه نقش مهم «مبنایی»، «ابزاری و عمومی» و «تحلیلی و تحقیقی» آن یاد می‌کند.
مؤلف، بخش سوم این اثر را به «عقل و آموزههای ایمانی» نامیدهو در آن، مسائلی چون رابطه عقل و ایمان دینی؛ دیدگاه قائلین به سنخیت ایمان و شک؛ نظریۀ مخالفین یقینگرایی در ایمان؛ تبیین جایگاه عقل در خداشناسی از دیدگاه قرآن؛ نقش عقل از دیدگاه قرآن را بررسی کرده است..
نویسنده، بخش چهارم کتاب خود را به «عقل و احکام شرعی» اختصاص داده و در آن، به مباحث ذیل پرداخته است: تبیین رابطۀ عقل و احکام شرعی از نگاه قرآن و روایات؛ تعریف دلیل عقلی و اقسام آن؛ پیشینۀ دلیل عقلی در فقه شیعه؛ افراط و تفریط در نقش فقاهتی عقل؛ مبانی کلامی (شامل حسن و قبح ذاتی افعال، هدفمندی افعال الهی، شریعت و مصلحت، عقل و درک ملاک احکام شرعی)؛ قواعد عقلی استنباط (شامل قاعدۀ تلازم حکم عقل و شرع، قاعدۀ اهم و مهم در فقه اسلامی، تنقیح مناط و الغای خصوصیت)؛ مبانی و مقاصد شریعت (در دیدگاهای افراطی، تفریطی و اعتدالی).
منبع:حوزه
211008
