رهبر انقلاب زیارت اربعین را یکی از بهترین زیارات میداند و یکی از بزرگان نیز در مورد این زیارت سترگ چنین مینویسد: برای معرفی سیدالشهدا هیچ متنی بهتر از زیارتنامهها نیست، جامعترین متن حسینشناسی، همین زیارت اربعین است.
عقیق: در فرهنگ عاشورا، اربعین به چهلمین شب شهادت حسین بن علی(ع) گفته می‌شود که همزمان با بیستم ماه صفر است، از سنتهای دیرین مردم، گرامیداشت یاد و خاطره عزیزان از دست رفته در روز چهلم آن‌هاست، به همین دلیل برای ایشان مجلس یادبود برپا میکنند و خیرات و صدقات میدهند. در روز بیستم ماه صفر نیز شیعیان، مراسم سوگواری عظیمی را در کشورها و شهرهای مختلف به یاد عاشورای حسینی به پا میدارند و باران اشک خویش را با مظلومیت حسین و یارانش پیوند میزنند، این راه، راه تداوم عشق است و بیگمان هیچگاه بیرهرو نخواهد ماند، به همین مناسبت گروه تاریخ و سیره مرکز مطالعات و پاسخگویی حوزه علمیه قم به فرهنگ عاشورا و اربعین پرداخته است که در ادامه می‌آید:*چهل روز گذشت...
در غروب عطشآلود، وقتی برق شقاوت خنجری آبگون بر حنجره آخرین شهید نشست، وقتی صدای شکستن استخوان در گوش سمهای تازه عوض شده پیچید و آنگاه که خیمهها در رقص شعلهها گم شدند، جلادان همه چیز را تمام شده انگاشتند. دشمن به جشن و سرور ایستاد و نوازندگان، دست افشان و پایکوبان، در کوچههای آراسته، به انتظار کاروانی نشستند که با هفتاد و دو داغ، با هفتاد و دو پرچم، با شکستهترین دل و تاولزدهترین پا، به ضیافت تمسخر و طعنه و خاکستر و خنده میآمد.
ولی، چهل روز گذشت. حقیقت، عریانتر و زلالتر از همیشه، از افق خون سر برآورد. کربلا به بلوغ خویش رسید و جوشش خون شهیدان، خاشاک ستم را به بازی گرفت. خونی که آن روز در غریبانهترین غروب، در گمنامترین زمین و در عطشناکترین لحظه بر خاک چکه کرد، در آوندهای زمین جاری شد و رگهای خاک را به جنبش و جوشش و رویش خواند، چهل روز است که یزیدیان، جز رسوایی ندیدهاند و جز پتک استخوانکوب، فریادی نشنیدهاند.
*اربعین است
اربعین است. کاروان به مقصد میرسد، تیر عشق کارگر افتاده و قلب سیاهی چاک خورده است. اربعین است، هنگامه کمال خون، باروری عشق و ایثار، فصل روییدن. هنگام میثاق است و دوباره پیمان بستن. به راستی کدامین سر، سودای همراهی این سر بریده را دارد و کدامین همت، ذوالجناح بیسوار را زین خواهد کرد، اربعین است. عشق با تمام قامت بر قله گودال ایستاده و دو دستی که در ساحل علقمه کاشته شد، بلند و استوار، چونان نخلهای بارور، سر برآورده است، به راستی، کدامین یاور، به همنوایی و همراهی برمیخیزد؟
*زیارت اربعین؛ علامت مؤمنان
روز بیستم ماه صفر، روز اربعین و به فرموده شیخ مفید و شیخ طوسی، روز بازگشت اهل حرم حسینی از شام به مدینه است، نیز در این روز، جابر بن عبداللّه انصاری، نخستین زائر امام حسین(ع) به دیدار ایشان شتافت و به کربلا رفت، زیارت اباعبداللّه الحسین(ع) در این روز مستحب است و به فرموده امام حسن عسکری(ع)، یکی از پنج علامت مؤمنان شمرده می‌شود. مرحوم شیخ طوسی، در کتاب تهیب و مصباح خود، زیارت ویژه روز اربعین را از حضرت امام صادق(ع) نقل کرده است که در اینجا به توضیح بندهایی از آن زیارت والا میپردازیم.
*درسی برای حسینشناسی
مقام معظم رهبری، حضرت آیت‌اللّه خامنهای، زیارت اربعین را، «یکی از بهترین زیارات» میداند و یکی از بزرگان نیز در مورد این زیارت سترگ چنین مینویسد: برای معرفی سیدالشهداء، هیچ متنی بهتر از زیارتنامهها نیست، جامعترین متن حسینشناسی، همین زیارت اربعین است، با این زیارت، اهداف سیدالشهداء، دشمنان سیدالشهداء و دوستان سیدالشهداء را میتوان شناخت، زیارت و زیارتنامهها کانون معرفت اهل بیت(ع) هستند.
*نگاهی کلی به زیارت
زیارت اربعین، همچون زیارت عاشورا و زیارت وارث، از مضامین انسانساز و پرمحتوایی برخوردار است. در بخشهای گوناگون این زیارت والا، ضمن شهادت به بزرگی حضرت، فلسفه نهضت حسینی و اهداف قیام خونین عاشورا بازگو می‌شود، همچنین خواننده زیارت اربعین، همبستگی خود را با امام(ع) و دوستان او، و دشمنیاش را با دشمنان او تا روز قیامت بیان میدارد و از خداوند متعالی میخواهد حیات و مرگش را، در پیروی از محمد(ص) و آلش قرار دهد، در ادامه زیارت، بر اجرای وظایف بندگی از طرف امام حسین(ع) و یاران با وفایش تأکید میکند و بر قاتلان ایشان لعنت و نفرین میفرستد، نیز در پایان زیارت، پیروی خود را از امام معصوم اعلام میدارد و با صلوات بر آن بزرگواران، زیارت را به پایان میرساند.
*سلامهای توصیفی ابتدای زیارت
حضرت امام صادق(ع) در ابتدای زیارت اربعین، با پنج سلام، ارادت خود را به آستان حضرت اباعبداللّه الحسین(ع) ابراز میدارد: سلام بر ولی و دوست خدا؛ سلام بر خلیل و انتخاب شده الهی؛ سلام بر برگزیده و پسر برگزیده؛ سلام بر حسین مظلوم و شهید و سلام بر کسی که گرفتار اندوهها و کشته اشکها شد.
زائر با عرض این سلامها خود را به پیشگاه آن حضرت نزدیک میکند و با تکرار آن، روح و روان خود را از زشتیها و پلشتیها پاک میکند، در واقع زائر با این سلامها، چهره اجتماعی - سیاسی خود را نمایان میسازد و اعلام میدارد که نه تنها با بت درون مبارزه میکند، بلکه همانند خود آن بزرگوار، با طاغوتیان، ستمگران، مستبدان و خائنان به مردم مبارزه میکند و با شعار سلام، خود را در زمره یاران آن حضرت قرار میدهد.
*فلسفه نهضت حسینی
حضرت امام صادق(ع) در بخشی از زیارت اربعین میفرماید: خدایا! امام حسین(ع) جانش را در راه تو بخشید تا بندگانت را از نادانی، سرگردانی و گمراهی نجات دهد، خود امام حسین(ع) هم پیش از خروج از مکه، خطاب به برادرش محمد حنفیه وصیتنامهای نوشت و در آن فرمود: «من برای اصلاح دین جدم رسول خدا(ص) و امربه معروف و نهی از منکر قیام میکنم».
با مطالعه تاریخ امام حسین(ع) در مییابیم که در دین اسلام، تغییرات بسیاری پدید آمده و بدعتهای فراوانی نهاده شده بود، حضرت اباعبداللّه الحسین(ع) برای آنکه حقیقت دین محمدی حفظ شود و دینی سالم به نسلهای بعد برسد، چارهای جز قیام نداشت. این قیام خونین، فریاد اعتراض ایشان به وضع موجود بود تا همگان دریابند دین کنونی آنها، دینی به یغما برده و تحریف شده است.
*شباهت قیام حسینی و قیام مهدوی
یکی از اهداف والای قیام حضرت مهدی(عج) در آخرالزمان، نجات انسانها از بردگی فکری و برداشتن زنجیرهای اسارت از دست و پای فکر و اندیشه آدمیان است تا آزادانه بیندیشند و حق و باطل را تشخیص دهند. امام باقر(ع) در این مورد میفرماید: «هنگامی که قائم(عج) قیام کند، هر آینه باطل از میان میرود»، جالب اینجاست که هدف امام حسین(ع) نیز در زیارت اربعین چنین بیان شده است: «خون خود را تقدیم تو کرد تا انسانها را از نادانی و گمراهی رهایی بخشد»، پس قیام مهدوی در امتداد قیام حسینی است و هدف هر دو بزرگوار زنده نگهداشتن دین الهی و جلوگیری از انحطاط ارزشهاست.
*قاتلان حضرت امام حسین(ع)
حضرت امام صادق(ع) در بخشی از زیارت اربعین، ویژگیهای قاتلان امام حسین(ع) را برمیشمرند، آنها کسانی هستند که:
1-دنیا ایشان را فریب داد.
2-هستی خود را به بهای ناچیز فروختند و آخرت را به هیچ رها کردند.
3-گردن فرازی کردند و خود را در پرتگاه هوس انداختند.
4-خدای بزرگ و پیامبر والامقام او را به خشم آوردند.
5-پیروان کسانی شدند که اختلافانگیز و نفاقافکن بودند.
6-گناه سنگینی بر دوش خود گذاشتند و سزاوار آتش شدند.
شهید مطهری در توصیف این انسانهای بدکردار مینویسد: در پستی یاوران یزید همین بس که در کربلا به جهت اعتقادی که به کرامت و حق آن حضرت داشتند، از مقابله رودرو با وی میهراسیدند، ولی پس از شهادت، لباس او و اهل بیتش را (غارت کردند.)... اینان اگر به دین او و رسالت جد هم کافر بودند، این عملشان در مذهب مردانگی، پستترین کار بود.
*گزیده روایات؛ ثواب زیارت امام حسین(ع)
پیامبر اکرم(ص):
-ای فاطمه! همه چشمها در روز قیامت گریان است، جز چشمی که بر مصیبتهای حسین(ع) بگرید.
امام حسین(ع):
-من کشته اشکم؛ هر مؤمنی مرا یاد کند، اشکش روان می‌شود.
امام باقر(ع):
-اگر مردم میدانستند در زیارت مزار امام حسین(ع) چه فضیلتی است، از شوق آن جان میدادند.
امام صادق(ع):
-زیارت قبر امام حسین(ع) از برترین اعمال است.
-کسی که با شناخت حق امام حسین(ع) به زیارت او برود، خداوند متعالی نام او را در بالاترین دفتر فرشتگان مقرب الهی مینویسد.
-هر کس دوست دارد روز قیامت، بر سر سفرههای نور بنشیند، باید از زائران امام حسین(ع) باشد.
-همانا زیارت کننده امام حسین(ع)، زیارت کننده رسول اکرم(ص) است.
-زیارت امام حسین(ع) را فرو نگذار که خدا عمرت را طولانی و روزیات را زیاد میکند. نیز زندگی با سعادت و مرگ با شهادت به تو خواهد بخشید.
-هر گریه و بیتابی مکروه و ناپسند است، جز گریه و بیتابی بر امام حسین(ع).
امام مهدی(عج) در زیارت ناحیه مقدسه:
-هر صبح و شام بر تو گریه و شیون میکنم و در مصیبت تو به جای اشک، خون میگریم.
*برکت تربت پاک امام حسین(ع)
پیامبر(ص) : بدانید که اجابت دعا در زیر گنبد حرم، و شفا در تربت حسین است.
امام صادق(ع):
-شفای هر دردی در خاک قبر حضرت امام حسین(ع) است.
-خداوند متعالی تربت جدم حسین(ع) را شفای هر درد و امان از هر ترس قرار داده است، هر گاه یکی از شما مقداری از آن را در دست گرفت، باید ببوسدش و بر چشمهایش بنهد و آن را به بدنش بمالد و شفا بجوید.
-کام کودکانتان را با تربت حسینی بردارید؛ زیرا موجب امنیت کودکان می‌شود.
امام کاظم(ع): پیروان ما به چهار چیز نیازمندند که یکی از آنها، تسبیحی از تربت مزار پاک امام حسین(ع) است.
امام رضا(ع): خوردن هر خاکی حرام است، جز تربت پاک حسینی که دای هر دردی است.
منبع:فارس
211008
