کارشناس و استاد مهدویت؛
بنابر بر تصریح تاریخ و روایات منتسب به ائمه معصوم (ع)، عاشورای حسینی در شرایطی رخ داد که از اسلام جز پوسته ای بر جای نمانده بود و باید چنین واقعه ای رخ می داد تا اسلام ناب احیا شود.
عقیق: این همان چیزی است که بنا بر روایات در آستانه ظهور امام عصر(عج) نیز رخ می دهد، یعنی هیچ چیز دین را نجات نمی دهد مگر قیامی جهانی و عدالت گستر؛ از این رو در گفت و گویی با حجت الاسلام والمسلمین جواد جعفری، مدرس مرکز تخصصی مهدویت حوزه علمیه و مولف کتبی همچون «مشترکات شیعه و اهل سنت در مهدویت»، «بانوان رجعت کننده» و «دیدار در عصر غیبت از نفی تا اثبات» درباره شباهتهای قیام عاشورا با قیام حضرت حجت(عج) به بحث و بررسی پرداخته ایم که مشروح آن از نظرتان می گذرد:آیا بین قیام عاشورای حسینی و قیام جهانی حضرت حجت(عج) ارتباط و پیوندی خاص وجود دارد؟
بله، در رابطه با ارتباط زمینه سازی برای ظهور از طریق نهضت عاشورا باید توجه کرد همان نکته ای که در زمان سیدالشهدا(ع) وجود داشت و ایشان فرمودند: «هل من ناصرٍ ینصُرنی» که نشان از مشکل ایشان در یاری و داشتن یاور داشت، امروز هم برای امام عصر (عج) وجود دارد و ایشان هم در یاری با مشکل مواجه هستند.
افزون بر این، همان گونه که در زمان سیدالشهدا(ع) و واقعه عاشورا مردم آمادگی لازم را نداشتند، این عدم آمادگی در مردم امروز هم دیده می شود، یعنی اگر در آن دوران ندای هل من ناصر امام حسین(ع) بلند بود، امروز هم ندای امام عصر (عج) برای طلب یاری بلند است.
برای آنکه ما نیز به سرنوشت و عقوبت مردم کوفه در جریان عدم همراهی امام زمان متهم نشویم توجه به چه نکاتی ضرورت دارد؟
در این ارتباط باید دو نکته را یادآور شد: نخست آنکه اولا این آگاهی برای ما ایجاد شود که ما فعلا در حد یاری نیستیم و توان این کار را نداریم، اگرچه برخی گمان می کنیم می توانیم چنین کنیم، اما اگر واقعا بحث یاری پیش آید کم می آوریم، همان طور که مردم کوفه احساس می کردند می توانند امامشان را یاری کنند، اما در میدان عمل عکس آن را انجام دادند، پس این آگاهی ضرورت دارد.
دوم آنکه معلوم شود راه رسیدن به این مرحله چگونه است و چطور باید پیش رفت تا مانند حربن یزد ریاحی متحول شد و یاری نکردن امام را مساوی با جهنم و یاری او را ورود به بهشت دانست.
چگونه چنین زمینه ای فراهم می شود؟ راهکارش چیست؟
یکی از راهکارهای تحول در افراد و جامعه برای زمینه سازی در مسیر یاری امام زمان (عج) این است که حس نیاز به امام در افراد و جامعه ایجاد شود، یعنی درک کنیم چقدر به امام نیاز داریم و نبود او چه خسارتی به ما می زند.
فرض کنید جوانی که می خواهد در کنکور ورود به دانشگاه شرکت کند، زمانی ممکن است فرد آن را تمام زندگی خود بداند و تمام اهداف و موفقیتهایش را در آن ببیند، آنگاه هم هزینه و هم وقت صرف می کند تا بتواند به این خواسته برسد، بنابراین آسایش و تفریح را بر خود غیرمجاز می شمارد چون ایمان دارد تمام پیروزی او در گروی رفتن به دانشگاه است؛ اما کسی که چنین نگاهی ندارد اگرچه دانشگاه را دوست دارد، اما در این حد تلاش نمی کند و آن را تنها راه رسیدن به سعادت نمی داند، چنین فردی هم اگرچه تلاش می کند، اما نه مانند فرد نخست و در صورت امکان رفتن به دانشگاه را مهم تلقی می کند وگرنه کار یا هر چیز دیگر را جایگزین آن می کند. ریشه این تفاوت به دلیل احساس نیاز است و شدت آن.
در رابطه با امام هم این طور هستیم، عده ای از ما اگرچه منتظر امام عصر (عج) هستیم و آمدنشان را درست می دانیم، اما معتقدیم راه های رسیدن به سعادت بسیارند، اگر امام باشد خوب است، اما اگر هم نبودند می توان راه های دیگر را امتحان کرد و این تفاوت است بین کسی که حیات خود را وابسته به امام عصر (عج) می داند. از این روست که در زیارت ایشان می خوانیم که خدایا کاری نکن من دنبال بدل امام خود باشم!
در کربلا می بینیم «جون» غلام امام حسین (ع) که حضرت (ع) به او می فرمایند: تو عمری را برای ما تلاش کرده ای و حال آزادی! اما او می گوید من شما را رها کنم و کجا بروم؟ این یعنی حس نیازی که بدون امام حتی نمی توان زندگی کرد.
پس یکی از برداشتهای ما از کربلا و عاشورا حس نیاز به امام (ع) است که گروهی از یاران مرگ را بر جدایی از امام (ع) ترجیح دادند.
در تاریخ آمده کوفیان برای دعوت از امام هزاران نامه نوشته و ارسال کردند، پس چطور شد ایشان را یاری نکردند؟ آیا ممکن است چنین چیزی در رابطه با امام عصر (عج) و در عصر ظهور نیز رخ دهد؟
بله، بنابر تصریح تاریخ در عرض پنج روز 12 هزار نامه به سیدالشهدا(ع) در مکه می رسد و همه از ایشان دعوت کرده و عرض حاجت می کنند و می گویند بیایید و امام ما شوید! یعنی همان چیزی که ما می گوییم که امام عصر (عج) بیایند؛ اما اینکه چقدر از نگارندگان این نامه ها منتظر امام بودند و چقدر انتظار و توقع از امام (ع) داشتند حرف دیگری است.
یعنی دعوت از امام باید برای خدمت به امام باشد. از این رو بود که سیدالشهدا(ع) در نامه ای به کوفیان نوشتند: «سوگند به خدا که امام کسی است که به کتاب خدا حکم می کند و متدین به دین خداست و جز کسی که نفس خود را در ذات الهی منحصر کرده نیست...» یعنی آمدن من مصادف است با اجرای عدالت و عمل به کتاب خدا، اگر حاضرید چنین کنید، من بیایم.
بنابراین در تاریخ کربلا داریم که عده ای منتظر امام (ع) بودند و تمام زندگی خود را در راه ایشان گذاشته بودند. یکی از معروف ترین آنها قیس بن مسهر است که نامه کوفیان را به امام (ع) رساند و فاصله بین کوفه تا مکه که 1400 کیلومتر است را برای این کار پیمود و وقتی امام (ع) نامه ها را خواندند و به مسلم بن عقیل فرمودند که به کوفه برو، قیس نیز با او بازگشت و در کوفه همت می کند تا برای مسلم بیعت بگیرد و در پی این روند مسلم به حضرت سیدالشهدا(ع) در تأیید دعوت کوفیان نامه می نویسد که باز قیس نامه را برای امام (ع) می برد و از مکه با کاروان همراه می شود و در نزدیکی های کوفه به فرمان امام (ع) به کوفه می رود تا خبر آمدن سیدالشهدا(ع) را به مردم کوفه برساند اما می بیند که آنها بیعت شکسته اند از این رو، با ترفند به مسجد می رود و درباره دعوت و هدف سیدالشهدا(ع) روشنگری می کند تا اینکه شهید می شود.
اینها منتظران حقیقی امام هستند و جان خود را نیز در این راه گذاشته اند، در این میان بودند کسانی هم که امام (ع) را دعوت کردند، اما قاعدین شدند و مسلم بن عقیل را رها کردند، اینها منتظر نبودند، متوقع بودند.
در ارتباط با امام عصر (عج) هم همین گونه است، بسیاری منتظرند برای برطرف کردن حوائجشان، اما اگر به مشکل بر بخورند پشت امام (ع) را خالی می کنند، در حالی که اگر منتظر واقعی باشند در رکاب ایشان باقی مانده و تا پای جان جهاد می کنند.
مگر نه این است که اسلام با قیام سیدالشهدا(ع) احیا شد، آیا چنین چیزی درباره قیام جهانی حضرت حجت (عج) نیز رخ می دهد و اسلام با قیام ایشان احیا می شود؟
در روایت داریم همان طور که قیام سیدالشهدا(ع) برای احیای دین جدشان بود و اینکه سیره امیرالمومنین (ع) زنده شود در رابطه با آستانه ظهور هم داریم که ایام غربت دین است و از اسلام اسمی است و از قرآن صوتی زیبا و از مسجد ساختمانهای زیبا و همه چیز در ظاهر خلاصه می شود و همان طور که پیامبر (ص) بشریت را احیا کردند، امام عصر (عج) نیز با آمدن خود دین را تازه می کنند.
کادرسازی انسانی و تربیت نیروهای مخلص چقدر برای عصر ظهور لازم است، از این منظر بین عاشورا و قیام مهدوی چه ارتباطی وجود دارد؟
ما وقتی به تاریخ کربلا نگاه می کنیم در می یابیم آنچه سبب شد سیدالشهدا(ع) نتوانند اهدافشان را اجرا کنند به دلیل نداشتن یاران مخلص بود، امروز هم وجود یاران مخلص و ایثارگر از شرایط ظهور است و عدم ظهور ایشان یعنی آنکه حضرت (عج) یاری برای انجام رسالت الهی ندارد، از این رو، غیبت امام عصر (عج) در بحبوحه مشکلات و جنگ و فساد مورد پرسش است، اما این سوال مانند آن است که بگوییم چرا امام باقر و امام صادق(ع) قیام نکردند؟!
بنابراین، تولید یاران کارآمد نیازمند ایجاد حس نیاز به امام است و اینکه به جامعه القا کنیم نبود امام چه مشکلاتی را برای ما ایجاد می کند و بدانیم منتظر امام کسی است که آماده خدمت به امام است نه اینکه منتظر برآوردن نیازهایش باشد.
منبع:قدس
211008
