عقیق:رازدارى از خصلت ‌هاى الهى، جزو اوصاف مؤمنین کامل، نشانه کمال عقل و به‌ عنوان منبع خیرات شناخته شده است. انسان رازدار، وفادار و امین است و با حفظ اسرار، موقعیت خود را حفظ کرده و آبرو و ناموس دیگران را نیز محترم مى‌شمارد. از این رو، اسلام حفظ اسرار و رازدارى را مورد تأکید قرار داده است.

امیرالمومنین (ع) در تبیین اهمیت رازداری می فرمایند: «راز تو اسیر تو است اگر آن را فاش کنی تو اسیرش خواهی شد.» و نیز فرموده اند: «هر که راز خود را فاش کند سالم نخواهد ماند.»

بنابر روایات یکی از راه های موفقیت در کارها و تصمیمات رازداری و پیش برد کارها در پنهان است. که امیرمومنان (ع) درباره ان فرموده اند: «موفق ترین کارها، کاری که است که با کتمان عقل صورت گیرد.»

امام صادق (ع) می فرمایند: «راز تو از خون تو است، پس نباید جز در رگ هاى خودت جارى‏شود»

همان حضرت (ع) با تاکید بر رعایت رازداری حتی در ارتباط با دوستان و آشنایان می فرمایند: «دوست خود را از رازهاي شخصي خودآگاه مساز، مگر درباره اموري كه اگر دشمنت از آنها آگاهي يافت، زياني براي تو نداشته باشد؛ زيرا چه بسا دوست انسان روزي دشمن گردد.»

امیرالمومنین (ع) نیز با تاکید بر این مهم فرموده اند: « اسراری که از دشمنان خود پنهان می‏داری، از دوستان خود نیز مخفی بدار.»

در روایات اسلامی نگه داشتن اسرار دیگران و رازداری نوعی حفظ امانت شمرده شده و فاش کردن مطلب دیگران خیانت در این امانت خواهد بود. امام صادق علیه السلام در روایتی قابل تأمل می‌فرمایند: «تقواى الهى پيشه كنيد و امانت را به كسى كه شما را امين دانسته است، باز گردانيد، زيرا حتى اگر قاتل اميرالمؤمنين (ع) امانتى را به من بسپرد هر آينه آن را به او بر مى‌گردانم.»

از این رو، امیرمومنان علی (ع) فرموده اند: «راز خود را به کسی که امانتدار نیست مسپار.»

بنابر تاکید روایات فارش کردن راز مایه سوقط آدمی است و هر چه تعداد افرادی که اسرار را می دانند، بیشتر باشد آن اسرار بیشتر در معرض فاش شدن قرار می گیرند.

امام رضا (ع) مي فرمايند: «مؤمن بايد حفظ اسرار مردم را از خدا بياموزد. او همه اسرار مردم را مي داند، ولي فاش نمي كند».

امیرالمومنین علی (ع) به مالك اشتر نيز توصيه فرمودند: «از مردم، آنان را كه عيب جوترند، از خود دور كن؛ زيرا مردم عيوبي دارند كه رهبر امت در پنهان كردن آن از همه سزاوارتر است. پس مبادا آنچه بر تو پنهان است، آشكار گرداني و‌ آنچه كه هويداست، بپوشاني كه داوري در آنچه از تو پنهان است، با خداوند جهان است. پس هر اندازه كه مي تواني، زشتي ها را بپوشان تا آنچه را كه دوست داري بر رعيت پوشيده ماند، خدا بر تو بپوشاند».

همان حضرت (ع) می فرمایند: «هر که در جستجوی رازهای دیگران باشد، خداوند رازهای او را فاش می سازد.»

نگاه نداشتن زبان و بیان راز دیگران تا جایی نکوهیده است که روایات آن را در حکم دشمنی با اهل بیت (ع) معرفی کرده اند؛ امام صادق (ع) در این باره می فرمایند: «کسی که اسرار ما را فاش سازد، چون کسی است که شمشیر به روی ما کشیده است! خدا بر آن بنده رحمت آرد که‏چون علم نهانی (و سرّی) ما را بشنود آن را زیر قدم ‏های‏خود دفن کند.»

البته نگاه داشتن هر رازی نیز در اسلام جایز نیست آنچنان که پیامبر اکرم (ص) فرموده اند: «براي سه كس حرمتي در نگاه داشتن رازشان نيست: شخص بدئت گذار و هواپرست، پيشواي ظالم و فاسقي كه فسقش را آشكار مي كند».

پی نوشت ها:

تحف العقول

وسائل الشیعه

راه و رسم زندگی در بیان قرآن و روایات

 منبع:قدس

211008