عقیق:در
میان حقوقی که بر گردن انسان است حق الناس از جایگاهی خاص برخوردار است که تضییع
آن عقوبتی اجتناب ناپذیر را در پی دارد.
در تعریف آن باید گفت هر چيز كه حقى از مردم در آن باشد، در حيطه حق الناس قرار مىگيرد. تاكيد اسلام بر رعايت حق الناس آنچنان موكد است كه مىگويد آنگاه كه انسان از گناهان پيشين خود به درگاه الهى توبه مىكند، تا زمانى كه حقوق ضايع كرده مردم را ادا نكند، توبه اش پذيرفته نخواهد بود. يعنى خدا حق خود را در كوتاهى ها و تقصيرها و اهمال ها در شرايطى كه نشانههاى ندامت واقعى در فرد مسلمان آشكار شود، مىبخشد. اما حق مردم را در هيچ شرايطى نه.
امیرالمومنین علی (ع) در این باره می‌فرمایند: «خداوند حقوق بندگانش را مقدم بر حقوق خود قرار داد و کسی که حقوق بندگان را رعایت کند حقوق خدا را نیز رعایت خواهد کرد.»
رسول گرامى اسلام حضرت محمد (ص) فرمودند: «براستى براى هر مسلمانى بر عهده برادر مسلمانش شش حق وجود دارد: هنگام ملاقات بر او سلام كند، هنگام بيمارى به عيادتش برود، زمانى كه عطسه كرد او را با عبارت يرحمك الله دعا كند و زمانى كه مرد او را تشييع جنازه نمايد، هنگامى كه او را دعوت نموده دعوتش را اجابت نمايد و آنچه براى خود دوست مىدارد براى او هم بپسندد و آنچه براى خود نمىپسندد براى او هم ناخوش بدارد.»
امام صادق (ع) نیز درباره حق الناس فرموده اند: «کم ترین حقوق برادرت بر تو این است که هر آنچه را برای خودت می پسندی برای او نیز بپسندی و آنچه برای خود نمی پسندی بر او نیز روا نداری.»
همان حضرت (ع) می فرمایند: «مومن بر مومن هفت حق دارد. واجب ترین آنها این است که آدمی تنها حق را بگوید، هر چند به زیان خود یا پدر و مادرش باشد.»
امام صادق (ع) همچنان می فرمایند: «هر گاه یکی از شما می‌خواهد دعایش مستجاب شود کسب خود را پاک کند و حق مردم را به آنان باز گرداند؛ زیرا دعای بنده ای که در شکمش مال حرامی هست یا در نزد او حقی از حقوق مردم ضایع شده باشد به سوی خدا نمی رود.»
اسلام برای متجاوزین به حقوق مردم و کسانی که حق الناس را تضییع می کنند نیز عقوبت و پیامدهای سوئی را نیز در نظر گرفته است.
امیرمومنان (ع) در این باره می فرمایند: «خدای متعال می فرماید: به عزت و جلالم سوگند از ستم هیچ ستمگری نخواهم گذشت گرچه به اندازه دست بر دست زدنی یا فشار دادن دستی از روی ستم باشد.»
همان حضرت (ع) درباره دیگر آثار سوء حق الناس فرموده اند: «کسی که ستم می‌کند شیشه عمر خود را می‌شکند و کسی که بر اسب ظلم سوار شود زمین می‌خورد. ستم عمر را کوتاه می‌کند، نعمت‌ها را بر باد می‌دهد و کسی که در حکومت خود به رعیت ظلم کند به زوال ملک خود سرعت بخشیده است.»
پی نوشت ها:
بحارالانوار
غررالحکم
مفاتیح الحیات
منبع:قدس
211008
