عقیق:در هر جا و مکانی ـ به جز اماکنی که قرائت
قرآن در آن ها سبب توهین به قرآن گردد ـ می توان قرآن تلاوت کرد و از نظر اسلام مانعی
ندارد. در میان اماکن دو مکان برای تلاوت قرآن شرافت بیشتری دارد: خانه و مسجد.
فضیلت تلاوت در خانه
پیامبر عظیم الشأن اسلام در این زمینه می فرماید: خانه های خود را با تلاوت قرآن نورانی
کنید و آن ها را گورستان نسازید، همان گونه که یهود و نصارا چنین کردند (زیرا فقط در
معابد نماز خوانده) و خانه های خویش را از عبادت تهی ساختند. هر خانه ای که در آن قرآن
زیاد تلاوت شود، خیر و برکت آن افزون می گردد و اهل آن در وسعت قرار می گیرند و آن
خانه برای اهل آسمان نورافشانی می کند، آن گونه که ستارگان آسمان برای اهل دنیا نور
می دهند.
علامی میانجی می نویسد: از کلام حضرت چنین استفاده می شود؛ منازلی که در آن ها قرآن
خوانده نمی شود مانند گورستان، تاریک و ظلمانی است. کسی که اهل قرآن نیست و با آن انس
ندارد دل مُرده است و خانه او گورستان است. بنابراین همه مسلمانان باید این گفتار پیامبر
خدا (ص) را آویزه گوش کنند و خانه ها را با ترک قرآن تاریک نکنند. بلکه خانه ها را
با تلاوت آن روشن بسازند.
حضرت می فرماید: این نورانیت به زمین و زمینیان محدود نمی شود بلکه اهل آسمان هم از
نورافشانی چنین خانه ای بهره می برند. همان طور که ستاره های آسمان برای ساکنان زمین
چشمگیر است، خانه ای که در آن قرآن تلاوت می شود برای اهل آسمان ها چشمگیر است و آن
ها هم از مراکز تلاوت قرآن نور می گیرند.
خانه ای که صدای قرآن اهل آن، از کوچک و بزرگ، طنین انداز است، دنیایشان نیز آباد است.
خیر و برکت آن زیاد است و رزق و روزی آن خانه فزونی می یابد. شایسته است در خانه هایی
که اتاق های متعدد دارند یک اتاق برای نماز، دعا و قرآن خواندن اختصاص یابد و خانواده
هایی که کمبود جا دارند، مکان مشخصی را برای قرائت قرآن و سایر عبادات در نظر گیرند،
زیرا شرافت چنین مکان هایی موجب استجابت دعا خواهد شد.
دلایل فضیلت تلاوت در خانه
دوری از ریا: عبادت
در خلوت، بدور از تظاهر و خودنمایی است و معمولاً با اخلاص همراه است. به این جهت کمتر
آلوده به ریا می شود. از این رو کسی که ترس از ریا و وسوسه های شیطانی دارد بهتر است
قرآن را در خلوت و خانه تلاوت کند.
تأثیر در فرزندان: تلاوت قرآن در خانه ها در سایر افراد خانواده اثر دارد. پدر
و مادری که خواندن قرآن جزو برنامه زندگیشان باشد، فرزندانشان هم به فراگیری و خواندن
قرآن علاقمند می شوند. حتی فراتر از خانه، در همسایگان نیز تأثیر زیادی دارد.
اثر اجتماعی: اگر صدای قرآن در همه یا اکثر خانه ها طنین انداز شود و صبح و
شام صدای روح نواز آن از هر کوی و برزن شنیده شود، در قلب انسان های مشتاق اثر می گذارد،
روح و روان ها را منقلب می کند و زمینه ساز حضور قرآن در عرصه اجتماع می شود. آنگاه
انسان ها به خود آمده، قرآن را برنامه زندگی خود قرار می دهند و کاستی های خود را با
آن برطرف می سازند و قرآن در جامعه تجسم عینی می یابد.
فضیلت تلاوت در مساجد
مسجد خانه خدا در روی
زمین است. هیچ خانه ای در کره خاکی شریف تر و محترم تر از مسجد نیست. خانه خدا محل
عبادت و یاد خدا است و قرائت قرآن برترین عبادت الهی است. جا دارد هر یک از ما مسلمانان
مقداری از وقت خود را در مساجد به تلاوت قرآن اختصاص دهیم. درباره ی ارزش تلاوت قرآن
در مساجد آمده است: شخصی در مسجد شعر می سرود. پیامبر اسلام (ص) خطاب به آن شخص فرمود:
اِنَّما نُصِبَت المَساجِدُ لِلقُرآن؛ مسجدها را برای قرآن خواندن ساخته اند.
این گفتار نشان دهنده اهمیت تلاوت قرآن در مساجد است. از کتاب هایی که در مورد سیره
پیامبر (ص) و اصحاب او نگاشته شده است استفاده می شود که مسلمانان علاوه بر تلاوت قرآن
در خانه ها در مساجد نیز قرآن تلاوت می کردند و بیشتر اوقات، این تلاوت ها به صورت
جمعی بوده است.
بی شک این سنت حسنه کم و بیش در بین مسلمانان رایج است و در ماه رمضان رواج آن بیشتر است و شور و شوق افزون تری بر این جلسات حاکم است. سزاوار است این شور و حال همیشگی باشد و برای این منظور بهتر است وقت مشخصی انتخاب شود، مثلاً قبل از اذان مغرب و یا بعد از نماز شامگاه که در قرآن و حدیث ذکر خدا در این مواقع سفارش شده، انتخاب شود، هر شب به میزان پانزده تا سی دقیقه (وقت و حال نمازگزاران مدنظر باشد) حلقه درس قرائت قرآن برپا شود و هر کس مقداری از قرآن را بخواند. البته به خواندنِ تنها اکتفا نشود و حتماً معانی آیات خوانده شده و یا معارف و احکام آن نیز ذکر شود تا مقدمه ای برای عمل به قرآن باشد. چرا که اگر چنین جلساتی در مساجد عمومیت پیدا کند و دارای جاذبه و استمرار باشد، جامعه را دچار تحول فرهنگی بزرگی می کند.
پی نوشت ها:
1-شیخ حر عاملی. وسایل الشیعه، ج3: 493.
2-کلینی. اصول کافی، ج2: 446.
3-ابوالفضل علامی میانجی. آشنایی با آداب تلاوت قرآن: 37.
منبع:قدس
211008
