شب قدر شب بازگشت به سوی خداست؛ هر چند توبه زمان و مکان ندارد و همواره میسر است؛ اما چگونه باید توبه کرد؟ آیا می‌توان به پذیرش آن در درگاه خداوند امید داشت؟ و آیا کاری آسان‌تر از توبه هم هست؟
عقیق: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا تُوبُوا إِلَى اللَّهِ تَوْبَةً نَّصُوحًا عَسَى رَبُّکُمْ أَن یُکَفِّرَ عَنکُمْ سَیِّئَاتِکُمْ وَیُدْخِلَکُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِی مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ یَوْمَ لَا یُخْزِی اللَّهُ النَّبِیَّ وَالَّذِینَ آمَنُوا مَعَهُ نُورُهُمْ یَسْعَى بَیْنَ أَیْدِیهِمْ وَ بِأَیْمَانِهِمْ یَقُولُونَ رَبَّنَا أَتْمِمْ لَنَا نُورَنَا وَ اغْفِرْ لَنَا إِنَّکَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ؛ اى کسانى که ایمان آوردهاید، به درگاه خدا توبهاى راستین کنید، امید است که پروردگارتان بدی‌هایتان را از شما بزداید و شما را به باغ‌هایى که از زیر [درختان] آن جویبارها روان است درآورد. در آن روز خدا پیامبر [خود] و کسانى را که با او ایمان آورده بودند خوار نمیگرداند: نورشان از پیشاپیش آنان و سمت راستشان روان است. می‌گویند: «پروردگارا، نور ما را براى ما کامل گردان و بر ما ببخشاى، که تو بر هر چیز توانایى.»شب قدر شب توبه‌ای خالصانه و محکم
«نَصوح» از «نُصح» به معناى خلوص و صدق است و گاهى به معناى محکمى نیز آمده است. در تفاسیر براى توبه نصوح مواردى آمده است، از قبیل پشیمانى، استغفار، ترک گناه و تصمیم بر ترک در آینده، ترس از پذیرفته نشدن، گناه را در برابر خود دیدن و شرمنده شدن، گریه، کم سخن گفتن و کم خوردن و کم خوابیدن، پرداخت حقوق مردم.
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله در پاسخ به سؤال از توبه نصوح فرمود: توبه نصوح ، پشیمانى از گناهى است که از تو سر مى‌زند، [سپس] فورا با پشیمانى خود، از خدا آمرزش بخواهى و دیگر هرگز به آن برنگردى.
امام هادى علیه السلام نیز در پاسخ به سؤال از توبه نصوح فرمود: توبه نصوح این است که باطن، همچون ظاهر و بهتر از آن شود.
1- در آیات قبل فرمان داد که خود را از آتش دوزخ حفظ کنید، «قوا انفسکم...» در این آیه، یکی از راه‌هاى آن را توبه واقعى می‌داند. «توبوا الى اللّه»
امام على علیه‌السلام می‌فرمایند: گناه نکردن آسان‌تر از توبه کردن است.
2- گاهى از مؤمن، گناه سر می‌زند که باید توبه کند. «یا ایّها الّذین آمنوا توبوا...»
3- توبه باید به درگاه خدا باشد، نه افشاى گناه نزد بندگان. «توبوا الى اللّه»
4- یکى از تکالیف مؤمن، توبه از گناه است. «یا ایّها الّذین آمنوا توبوا...»
5 - توبه باید خالصانه و صادقانه باشد نه لقلقه زبان. «توبةً نصوحا»
6- توبه، زمان و مکان خاصّى ندارد. «توبوا الى اللّه توبةً نصوحا»
7- براى تشویق به توبه باید مردم را به رحمت الهى امیدوار کرد. «عسى ربّکم»
8 - پذیرش توبه از شئون ربوبیّت است. «عسى ربّکم ان یکفّر عنکم سیئاتکم»
9- ناپاکى و پلیدى در بهشت جاى ندارد؛ اول پاک شدن، سپس وارد بهشت شدن. «یکفّر... یدخلکم»
10- نتیجه توبه دو چیز است: محو گذشته «یکفّر عنکم سیئاتکم» و تأمین آینده. «یدخلکم جنّات»
11- ایمان به پیامبر کافى نیست، همراهى و تبعیّت از آن حضرت لازم است. «و الّذین آمنوا معه»
12- عمل صالحِ دنیا در قیامت به صورت نور ظاهر می‌شود. «نورهم یسعى بین ایدیهم»
13- کسانىکه در دنیا دنبال نورند، «و اتبعوا النّور الّذى انزل معه» در آخرت غرق نورند. «نورهم یسعى بین ایدیهم و من ایمانهم»
14- در قیامت نیز تکامل هست. مؤمنان در آن روز به فکر تکمیل نور خود هستند. «ربّنا اتمم لنا نورنا»
15- مؤمنان واقعى در فکر ریزش و کاهش بدیها، «و اغفر لنا» و رویش و جهش خوبی‌ها هستند. «اتمم لنا نورنا»
16- امید به استجابت دعا، «اتمم لنا نورنا و اغفر لنا» برخاسته از قدرت مطلقه اوست. «انک على کلّ شىء قدیر»
منبع:فارس
