****یک یادداشت***
تعاریف دینی نوروز به قلم مداح اهلبت(ع) حاج امیر یعقوبی

با نام خدا و سلام بر پیامبران و حضرت ختمی مرتبت و پدر و مادر ولایت و امامت و نیز یگانه منجی عالم بشریت قلم به دست گرفته و مطالبی چند پیرامون عید نوروز مرقوم نموده ، باشد که مورد رضایت اهل بیت (ع) و محبین آن واقع گردد.

*هرروز ما نوروز است*

مهدی جان (عج)

آیا دوباره مثل همان سالهای پیش امسال هم بدون تو تحویل می شود

یک سین سر این سفره کم گذاشته ام این سفره با سلام تو تکمیل می شود

ازجمله اعیادی که بسیار کهن و قدیمی است عیدنوروز است که دررابطه با آن حرف های ضد و نقیض بسیاری گفته شده است . عده ای کثیر همانطور که در المنجد آمده است آن را عید آتش پرستان وعده ای دیگر عید نوروز را از اعیاد اسلامی می دانند. بامراجعه به کتب تاریخی احادیث وروایات بسیاری دررابطه با عید نوروزموجود است که علل پیدایش آن را نیز بیان می کنند.ما در اینجا سعی می کنیم گزیده ای را به اختصار بیان کنیم .

الف : روز بت شکنی ابراهیم

"معلی" روایتی درباره نوروز از امام صادق(ع)نقل می کند: برامام ششم شیعیان در بامداد روز نوروز وارد شدم، پس آقا فرمودند : ای "معلی"آیا این روز را می شناسی ؟ درپاسخ گفتم خیر، ولیکن روزی است که ایرانیان از آن تجلیل و آن را به یکدیگر تبریک گفته و دعای خیرمی کنند. فرمود:این چنین نیست ، قسم به خدا صاحب خانه کعبه که در دل مکه است، نیست این روز ،مگر برای یک امر قدیمی که آن را برای تو تفسیر می کنم که آگاه شوی . پس گفتم : این علمی راکه نزد شما فراگیرم برای من دوست داشتنی تراست ازاینکه تا ابدزندگی کنم ، خداوند نابود کند دشمنان شما را.

فرمودند: نوروز همان روزی است که خداوند درآن از بندگانش عهد گرفت که او را عبادت و هیچ چیز دیگر راشریک اوندانند و به رسولان و انبیا و اولیایش ایمان بیاورند و آن نخستین روزی است که خورشید در آن طلوع کرده و بادهای باردارکننده در آن وزیده و گلها و شکوفه های زمین آفریده شده است و نیز آن روزی است که کشتی نوح(ع) به کوه "جودی" قرار گرفت وآن روزی است که جبرِِییل بر پیامبر(ص) نازل شد. آن همان روزی است که ابراهیم(ع)دراین روز بت های قوم خود را شکست و رسول خدا(ص) علی(ع) را بر دوش خود سوار تا بت های قریش را از بالای خانه خدا به پایین انداخت و آنها را خرد و نابود ساخت. 1

ب : روز فرج امام زمانمان حضرت مهدی(عج)

در دیگر روایت آمده است که" اسماعیل بن جماد" گفته: "نعمان بن مرزبان فالوذج" در روز نوروز به حضرت علی(ع) هدیه داد ، پس امام علی(ع) فرمود: هر روزی نوروز ما است. همچنین در جای دیگر روایت شده "معلی بن خنین" از امام صادق(ع) نقل می کند که فرمود: نوروز همان روزی است که پیامبر(ص) برای علی(ع) در غدیر خم از مردم عهد گرفت و مردم اقرار کردند به ولایت آن حضرت ، پس خوشابه حال کسی که به عهد خود ثابت قدم ماند و وای بر حال کسی که آنرا شکست ،آن همان روزی است که رسول خدا(ص) علی(ع) را به سوی وادی اجنه روانه کرد و از آنان عهد گرفت و نیز روزی است که علی(ع) در آن روز بر اهل نهروان غالب شد و ذوالثدیه را کشت و آن همان روزی است که قائم ما اهل بیت (ع) صاحب امر ظاهر خواهد شد خداوند او را بر دجال غلبه می دهد. پس آن حضرت دجال را برکناسه کوفه به دار آویخته وهیچ نوروزی نیست مگرآنکه ما در آن انتظار فرج را داریم برای اینکه نوروز از ایام ماست .

ایرانیان آن راحفظ کرده اند وشما عربها آن راضایع . پس پیامبری از پیامبران بنی اسرائیل از خدا خواست که زنده کند قومی را که هزارنفر بودند واز ترس مرگ ازخانه هایشان بیرون رفتند و خداوند همه آنها را بمیراند . پس خداوند به آن پیامبر وحی کرد که درگورهای آنها آب بریزند پس ریختن آب به آنها درهمین روز بود پس زنده شدند . پس آب ریختن درروز نوروز سنت قدیمی شد اما هیچ کس علت آن رانمی داند .2

ج : آداب عید نوروز

درمورد آداب و عبادتهای که درنوروز مستحب است هم احادیثی بسیار آمده است . "معلی" از امام صادق(ع)درباره نوروز روایت کرد که حضرت فرمود: هروقت نوروز شد . غسل کن و پاکیزه ترین لباس هایت را بپوش و خوش بو کن خود را با بهترین عطرهایت و نیز آن را روزه بدار. پس زمانی که نافله های نماز های ظهرو عصر را خواندید بعد از آن 4رکعت نماز بخوان به این گونه که در اول هر 4رکعت سوره حمد و بعد10 مرتبه سوره (ناس وفلق) را بخوان و بعد از خواندن این 4رکعت که باید به صورت دو تا دورکعت خوانده شود ،سجده شکرکن و در سجده دعا کن که گناه 50 ساله تو آمرزیده است.3

درواقع ائمه اطهار(ع) نوروز رابه روزی که خداوند درآن معبود و مسجود و دین و امر خداوند درآن ظاهر وغالب شده تفسیرکرده اند و این معنا از احادیثی که از امام علی(ع) روایت شده است کاملا" به دست می آید. چنانچه آن حضرت فرمود : هرروز ما نوروز است.4

درحدیثی دیگر می فرماید: اگرقدر بدانید هرروزی نوروز است . 5

و روزی که درآن معصیت نکنید آن روزعیداست .6

د : هفت عدد برگزیده

احترام و بزرگداشت عید نوروز دراسلام فراگیر است و روایات بسیاری ازبزرگان اسلام هم درباره آن بیان شده است .

سیدبن طاووس یکی از دانشمندان بزرگ شیعه وصاحب کتاب "لهوف" درباره نوروز می نویسد : هنگامی که آغاز آفرینش جهان هستی درمثل چنین روزی است ،شایسته است این روز به عنوان روز عید وشادی تلقی شود.ازاین گذشته بزرگترین نماد و آیین نوروز هفت سین است که فلسفه باستانی و اسلامی دارد .

عدد7 برگزیده ومقدس است وایرانیان باستان این عدد را با 7 امشاسپندان یا 7 جاودانه مقدس ارتباط می دهند .

درنجوم عدد 7 خانه آرزوهاست و رسیدن به امیدها را در خانه هفتم نوید می دهند .

علامه مجلسی می فرماید : آسمان هفت طبقه و زمین نیز 7 طبقه است و7 فرشته موکل برآنند .

اگر در موقع تحویل سال 7 آیه از قرآن مجید را که با حرف سین شروع می شود بخوانند آنان را از آفات آسمانی و زمینی محفوظ

می دارد، بنابراین با تلفیق فرهنگ ایرانی نوروز و اسلام فرهنگی حاصل می شود که نه تنها با یکدیگر تناقض ندارد که بالعکس زیبایی آن دو چندان می شود . در پایان با مقارن شدن عید نوروز و ایام شهادت ام الائمه حضرت فاطمه زهرا (س) خدای ناکرده کاری ناپسند و قبیح از ما سر نزند که سبب ناخشنودی آن حضرت و آقا امام زمان(عج) شود .

در پایان هفت آیه که با سین و سلام و درود آغاز شده اند را از کتاب آسمانی انتخاب نموده تا مورد قرائت مخاطبین عزیز واقع گردد و ما را نیز از دعایشان محروم نکنند انشا ا...

هفت سین قرآنی :

سلام قولا"من رب رحیم (یس 58)

سلام علی نوح فی العالمین (صافات 79)

سلام علی ابراهیم (صافات 109)

سلام علی موسی و هارون(صافات 120)

سلام علی آل یاسین (صافات 130)

سلام علیکم طبتم فادخلوها خالدین (زمز73)

سلام هی حتی مطلع الفجر (قدر 5)

منابع :

1- عوالی اللئالی – جلد3ص41 –المذهب البارع – بحارالانوار – جلد56 ص116- وسائل الشیعه جلد 5 ص288

2- عوالی اللئالی – جلد3ص41 –المذهب البارع – بحارالانوار – جلد56 ص116- وسائل الشیعه جلد 5 ص288

3- مصباح المتهجد ص591 - وسائل جلد 5 ص288

4- الفقیه – جلد 2 ص300 حدیث 4074

5- الفقیه – جلد 2 ص300 حدیث 4074

6- بحار- جلد 91 ص136 – حدیث 5 باب 5

با آرزوی فرج آقا امام زمان حضرت مهدی (ع) و لحظات خوب وخوش برای محبان آن حضرت .

نوروز مانند شب تاراست یاران چشم بهار از گریه خونبار است یاران

بی معرفت باشم اگر جشنی بگیرم مهدی در این نوروز عزادار است یاران



اسفند هزار و سیصدو نود و دو
نویسنده : امیر یعقوبی

دانشجوی دکتری رشته فلسفه و عرفان