وی با تأکید بر اینکه اربعین یک حرکت چند جانبه است، افزود: ضروری است که این حرکت مهم در چهار حوزه ارتباطی، فرهنگی، هویتی و آیینی مورد مطالعه و تحقیق قرار گیرد. در حوزه ارتباطی، چیستی، چگونگی و چرایی ارتباط باید مشخص‌تر شود و فهم ارتباطی باید به تعیین سطوح و نتایج ارتباطی منجر شود. حوزه فرهنگی نیز نیازمند شناخت کافی، فهم تحلیلی و تشخیص زمینه‌های کاربردی است.

بشیر بیان داشت: شناخت فرهنگی ما از اربعین و مردم عراق که میزبانان اصلی این حرکت بزرگ هستند، اگر با دقت لازم صورت گیرد می‌تواند زمینه‌ساز تحولات میان فرهنگی و بین فرهنگی در آینده نه فقط با ایران بلکه با جهان اسلام و فراتر از آن با جهان بشریت باشد.

وی ادامه داد: حوزه هویتی، شامل فهم و مطالعه اساسی در رابطه با معناشناسی، چهره سازی و برند سازی است. ما نیازمند تبیین مناسب معنای اربعین در سطح جهانی هستیم که این معنا بتواند چهره‌سازی مطلوبی را از این حرکت شیعی-اسلامی را به وجود آورد و نهایتاً به یک برند جهانی تبدیل شود.

این استاد دانشگاه تصریح کرد: البته در مرکزیت این معناسازی و برند سازی «امام حسین (ع)» قرار دارد. امام حسین (ع) محور اساسی معنای اربعین است که باید کلیه مطالعات و تحقیقات حول این محور صورت گیرند. در حوزه آیینی توجه به سه جنبه اساسی روش‌شناسی، نشانه‌شناسی و مراسم‌شناسی اهمیت بسزایی دارد.

وی افزود: چگونگی بازنمایی اربعین از طریق اجرای مناسب، تبیین چگونگی این بازنمایی و بالاخره مرحله‌بندی آنکه می‌تواند معنا را در سطح ملی، منطقه‌ای و جهانی قابل فهم سازد، اهمیت اساسی دارد. در رابطه با فهم نشانه‌ای اربعین، انجام مطالعات و تحلیل‌های عمیق از نشانه‌های مزبور که بخشی از آن‌ها توسط مردم خلق می‌شوند حائز اهمیت‌ هستند.

بشیر با بیان اینکه مراسم‌شناسی اربعین از جنبه‌های مختلف تبیین، تحلیل مراسم و آسیب‌شناسی آن‌ها می‌تواند در بالندگی ارتباطات میان فرهنگی و فرهنگ‌شناسی اربعین تأثیرگذار باشد، گفت:‌ مهم‌ترین چالش‌های مربوط به مباحث ارتباطات میان فرهنگی و همزیستی اجتماعی میان ایرانیان و مردم عراق در هشت محور روش‌های ارتباط گیری، شیوه‌های تعامل، تبادل فرهنگی، ارتباطات میان فرهنگی، تفاوت و تمایز فرهنگی، تشابهات فرهنگی، زبان و معنا و بالاخره جهت‌گیری‌های اعتقادی قابل طرح است.

وی مهم‌ترین عامل موثر ارتباطات میان فرهنگی را در نظریه معروف گادیکانست به نام «مدیریت هماهنگ معنا» دانست و ادامه داد: باید دقت کرد که چگونه در کلیه زمینه‌های ارتباطی میان فردی، میان‌ گروهی و اجتماعی فهم دقیقی از معنا وجود دارد و بر اساس شناخت کافی حرکت کرد. بسیاری از سوء‌تفاهم‌های ایجاد شده یا بر پایه رمزگذاری اشتباه و یا رمزگشایی غلط استوار هستند. در این زمینه باید بدون هیچ گونه برتری‌جویی و برتری‌طلبی به دنبال معناهای مشترک و مؤثر در ایجاد ارتباطات مؤثر و مفید میان فرهنگی رفت. اربعین در حقیقت بزرگترین حلقه ارتباطی میان شیعیان، مسلمان جهان و بشریت است که باید به این ظرفیت بزرگ انسانی-اسلامی توجه کافی مبذول داشت.

منبع:فارس